Pushteti i sundimtarit të ashpër Bashar al-Asad u përmbys. Gjithçka duhet të dini për të kuptuar gjendjen në Siri?
Asad u rrëzua nga aleanca islamike “Hayat Tahrir al-Sham” (HTS). HTS ka një histori të komplikuar të lidhur me konfliktin sirian. Fillimisht u themelua si Xhabhat al-Nusra në vitin 2011, duke qenë një degë e organizatës terroriste islamiste al-Kaida, e themeluar me ndihmën e Abu Bakr al-Baghdadi, liderit të njohur xhihadist që më vonë drejtoi Shtetin Islamik (IS).
Fitoret ushtarake të HTS, së bashku me grupe të tjera, përfshirë ato me karakter jo-fetar, ndjekin një agjendë kombëtare drejtuar kundër qeverisë siriane,” argumenton qeveria gjermane. Kancelari gjerman Olaf Scholz tha të dielën në mbrëmje në një videomeseazh, se qeveria e re e Sirisë do të shikohet nga puna që bën.
Luftimet mes grupimeve vazhdojnë: Një grup i madh koalicioni që merr pjesë në ofensivën mbi Alepon është Armata Kombëtare Siriane (SNA), e themeluar në vitin 2017 e që bashkon dhjetëra fraksione me ideologji të ndryshme.
Çfarë roli kanë fuqitë ndërkombëtare
Turqia ka ushtruar ndikimin e saj në Siri duke mbështetur grupe të armatosura si HTS dhe SNA. Që nga fillimi i luftës civile, ushtria turke ka kryer disa ndërhyrje ushtarake përtej kufirit në Siri, kryesisht kundër forcave kurde siriane.
Rusia
Rusia ka qenë aleatja më e besueshme e Assad-it, duke ofruar mbështetje ushtarake dhe logjistike gjatë gjithë luftës. Goditjet ajrore dhe trupat e saj e ndihmuan Assad-in të ruante pushtetin për vite, por kapaciteti i saj për të ndërhyrë është zvogëluar ndërkohë që burimet janë devijuar për luftën në Ukrainë. Asadi e ka shpërblyer Rusinë në të kaluarën duke i dhuruar pika të rëndësishme strategjike, sidomos porte në vend.
Irani
Irani e sheh Sirinë si një lidhje jetike në “aksin e rezistencës”, një koalicion milicish në Lindjen e Mesme që lufton kundër ndikimit të SHBA-së dhe Izraelit. Ai ka mbështetur Assad-in duke dislokuar forca iraniane dhe luftëtarë të Hezbollah-ut, ndërsa Damasku lejoi kalimin e armëve nga Irani dhe Iraku në Liban.
Shtetet e Bashkuara
SHBA mbështetën grupet opozitare gjatë fazave të hershme të rebelimit në vitet 2010, por më pas e ndryshuan fokusin në luftën kundër Shtetit Islamik.
Izraeli
Gjatë dekadës së kaluar, Izraeli ka sulmuar shpesh nga ajri asetet e Iranit dhe Hezbollah-ut në Siri. Veprimet e tij synojnë ndërprerjen e dërgesave të armëve për Hezbollahun dhe neutralizimin e kërcënimeve pranë lartësirave të okupuara të Golanit.Të hënën, 9.12. Izraeli njoftoi se do të intensifikojë sulmet ajrore ndaj depove të armëve të avancuara në Siri, me qëllim neutralizimin e kërcënimeve të mundshme pas rënies së presidentit sirian Bashar al-Assad. Ministri i Mbrojtjes, Israel Katz, deklaroi se ushtria do të shkatërrojë armët strategjike të rënda në të gjithë Sirinë, përfshirë raketat tokë-ajër, sistemet e mbrojtjes ajrore, raketat tokë-tokë, raketat lundruese, raketat me rreze të gjatë dhe raketat bregdetare. Ministri i Jashtëm, Gideon Saar, theksoi se Izraeli nuk ka interes të ndërhyjë në punët e brendshme të Sirisë, por synon të mbrojë qytetarët e tij duke parandaluar që armët strategjike, si armët kimike të mbetura ose raketat me rreze të gjatë, të bien në duart e ekstremistëve.
Ku ndodhet Bashar al Assad?
Bashar al-Assad dyshohet të jetë në Moskë, sipas agjencive ruse të lajmeve. Dy agjencitë shtetërore, Tass dhe Ria Novosti, raportuan të dielën (08.12.2024), duke cituar një burim në Kremlin, se Rusia i ka dhënë Assad-it azil për arsye humanitare. Sipas Observatorit Sirian për të Drejtat e Njeriut, (Syrian Observatory for Human Rights, SOHR), me seli në Mbretërinë e Bashkuar, Asad e la Damaskun të shtunën në mbrëmje rreth orës 22:00 me një avion privat. Edhe burime ushtarake siriane konfirmuan këtë informacion. Damasku është në festë: Video dhe foto në rrjetet sociale tregojnë popullin duke hyrë në pallatin presidencial të sundimtarit të rrëzuar dhe duke festuar.