Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky iu përgjigj telefonatës Trump-Putin duke thënë se vendi i tij nuk do të pranonte një marrëveshje paqeje të lidhur mes SHBA-së dhe Rusisë pa pjesëmarrjen e Kievit.
“Si vend i pavarur ne thjesht nuk mund të pranojmë asnjë marrëveshje pa ne. Dhe këtë ua bëj shumë të qartë partnerëve tanë. “Ne nuk do të pranojmë asnjë negociatë dypalëshe për Ukrainën pa ne”, tha Zelensky, duke shtuar se fakti që Trump foli fillimisht me Putinin nuk ishte “i këndshëm”.
Dhe ukrainasit duket se janë dakord me liderin e tyre. Duke folur për CNNi në Kiev, studenti Nazar Voloshenko tha se çdo bisedë që mund të çojë në humbjen e territorit të mëtejshëm të Ukrainës do të ishte katastrofike për vendin.
“Ne mund të mbetemi pa territoret e pushtuara përkohësisht, pa pjesë të rajonit Kherson, rajonit të Zaporizhias dhe Krimesë së shumëvuajtur,” tha ai, duke theksuar se “ne duhet të marrim atë që me të drejtë na takon”.
Forcat ruse tani mbajnë gati 20% të territorit të Ukrainës, nga afërsisht 7% që ata kontrollonin përpara pushtimit të paprovokuar në shkallë të plotë që ata nisën gati tre vjet më parë.
Sipas zyrtarëve ukrainas, rreth 6 milionë njerëz, përfshirë 1 milionë fëmijë, jetojnë nën pushtimin rus, në një situatë që Kombet e Bashkuara e kanë cilësuar si “të mjerë për të drejtat e njeriut”.
Frika nga një përsëritje e vitit 2014
Krimea ka qenë nën kontrollin rus që kur Moska e aneksoi atë në 2014.
Maksym Vishchyk, një avokat në Global Rights Compliance, një organizatë jofitimprurëse që këshillon autoritetet ukrainase për hetimin dhe ndjekjen penale të krimeve ndërkombëtare, tha se Moska ka përsëritur të njëjtin model në territoret e tjera të pushtuara.
“Kur Rusia pushtoi gadishullin e Krimesë, ajo filloi një fushatë të shënjestruar sistematike të komuniteteve ose individëve që i konsideronte si një pengesë për fushatën e Rusifikimit… me efekte shkatërruese në strukturën shoqërore në përgjithësi, por edhe në komunitete, familje dhe individë”, tha ai për CNN.
“Dhe Krimea ishte një lloj teksti i tyre shkollor. Politikat, standardet dhe taktikat (të Rusisë) të zbatuara në Krime u zbatuan më pas në territoret e tjera të pushtuara. Pra, ne shohim në thelb të njëjtat modele në të gjitha territoret e pushtuara, si nga viti 2014 ashtu edhe nga viti 2022.”
Misioni i OKB-së për të Drejtat e Njeriut në Ukrainë ka raportuar në mënyrë të përsëritur shkeljet e panumërta të të drejtave të njeriut të kryera nga Rusia në Ukrainën e pushtuar – nga arrestimet e paligjshme deri te abuzimet seksuale dhe detyrimi i njerëzve për të pranuar shtetësinë ruse dhe për të dërguar fëmijët e tyre në shkollat dhe programet arsimore ruse.
Rusia ka mohuar vazhdimisht akuzat për shkelje të të drejtave të njeriut.
Një precedent i rrezikshëm
Volodymyr Sablyn, një komandant batalioni në brigadën e 66-të të motorizuar, e cila po lufton pranë Lyman në lindje të vendit, tha se marrja e Rusisë në një pjesë të territoreve të Ukrainës mund të ketë pasoja të rrezikshme.
“Ajo do të krijojë një precedent dhe do t’i tregojë Rusisë se mund të sulmojë çdo vend, të pushtojë territorin e saj pa asnjë ndëshkim,” tha ai, duke shtuar se Rusia së shpejti mund të kthejë vëmendjen e saj drejt vendeve të tjera më të vogla afër saj.
“Askush dhe asgjë nuk do ta ndalojë Putinin të na sulmojë përsëri dhe të pushtojë një ose më shumë rajone. “Nëse Evropa dhe Amerika nuk na ndihmojnë, atëherë krijimi i paqes tani ka të ngjarë të çojë në luftë pas disa vitesh”, theksoi Sablyn.
Kujtohet se Putini në mënyrë të përsëritur i ka bërë të qarta qëllimet e tij: Ai dëshiron të fitojë kontrollin e të gjithë rajoneve lindore Donetsk dhe Luhansk të Ukrainës. Por shumë në Ukrainë shqetësohen se, edhe nëse ai fillimisht bie dakord për një armëpushim, ai përfundimisht do të nxisë luftime të mëtejshme për të arritur përfundimin e tij.
Bisedimet mes Rusisë dhe SHBA-së do të mbahen në Arabinë Saudite pa Ukrainën, raportoi BBC.
Në veçanti, sipas një burimi qeveritar që foli për BBC News, Ukraina nuk ishte e ftuar dhe nuk do të dërgojë një delegacion në këto bisedime.