Hera e fundit kur Shqiptarët dhe Serbët u bënë bashkëqë pas vetëftimit Serb në ballkanin perëndimor ishtebeteja e Fushë-Kosovës më 1389.
Betejë e humbur kjo.
Betejë e cila siç duket ishte pikënisja e një pamundësiebashkëjetese mes këtyre dy etnive totalisht të ndryshme.
Serbët siç erdhën të paftuar ashtu mbeten sot e kësajdite në Ballkanin Perëndimor, ku përtej gjërave qëthuhen në ajri me pushkën nacionaliste ngrehur të historianëve pro palëve apo dhe atyre neutralë, një gjëdihet me siguri e provuar nga shkenca e historisë dhe jo vetëm, kjo hapsirë e madhe toke banohej historikishtprej fisesh Ilire, më pas nga populli Arbër e deri tekShqiptarët e sotëm si pasardhës të së njëjtës linjëetnike.
Vërtetësia e kësaj është si siguria që një ditë do të përballesh me vdekjen dhe ajo do të duket e bukur sa e gjithë jeta.
Për të mos dalë në kufijtë e Iliridës e cila për ngashtrirja ishte tejskajshmërisht e madhe, le të mbetemitek kufijtë e mëvonshëm të Arbërisë dhe principatavetë saj, ku kufiri më bujar ndaj Serbëve është Nishi.
Unë nuk kam qenë kurrë në Nish, por me jep ndjesinë e të vajturit në Mirditë, Vlorë a Tropojë.
Nishin e kemi humbur siç kemi humbur shumë pika kufitare të tjera dhe kjo për shumë arsye.
Deçizive ka qenë paaftësia jonë organizativo-drejtuese.
Ndërkohë, sot Serbia politika e së cilës është në njëkohështrirje vetëftimi që për katalizator ka uzurpimin, ishtyn Shqiptarët që jetojnë akoma në trevat historikishtShqiptare por të asimiluara me dhunën shekulloreautoritare, jashtë këtyre kufijve, aktualisht të shtetitSerb.
Duke përdorur të gjitha mjetet për të vetmin qëllim, krijimin e bindjes për të rishkruar historinë, se këtuShqiptarë nuk ka patur, nuk kanë ekzistuar dhe Serbëtjanë lindur e rritur dhe kanë luftuar për këto toka qyshnë fillimet e memories herodotiane.
Nga ana tjetër, tentakula përkëdhelëse e politikës sëfqinjësisë së mirë u lyen buzët të zgjedhurve të Tiranëse më gjerë me pretendimin e përpjekjes për të krijuarnjë klimë bashkëpunimi rajonal shembullor.
Duke proklamuar se asgjë nuk është e pamundur dhe se ka ardhur koha e paqes së madhe.
Për hir të së vërtetës dhe për faqe të zezë, politikapjellahutë Tiranë-Prishtinë e kap karremin Serb singahera për të nisur një proces paqtues mesShqiptarësh e Serbësh me parrullën: “Nëse e bënëGjermanët me Frankët, ç’na mungon Ne dhe Serbëveqë se bëjmë dot?”
Madje atyre Shqiptarëve që veten se krahasojnë hiç me Francezët, u hakërrehen se janë dritëshkurtër dhe atyreSerbëve që nuk ndihen aspak Gjermanë iu thonë që ta shohin me sytë e Konrad Adenauer PAX BALLKANA-n.
Paqja Shqiptaro-Serbe do të filloj të ekzitojë ditën qëSerbia të shfaqet me një politike të vetme me kartahapur dhe ti trajtojë Shqiptarët që jetojnë në trevat e tyre historike, por fatkeqësisht të mbetura brendakufijve aktual të Serbisë sot, siç trajtohen Serbët nëKosovën shtet, por që fytyra i flet shqip.
Megjithatë skepticizmi është tejet i madh.
Serbia s’do ta bëjë këtë, sepse e ndërtuar mbigënjeshtrat e autoktonisë dhe vetëftimit në territore qësi përkisnin kurrë dëshiron t’ia zgjasë sa më shumëjetën kësaj kështjelle rëre historike ku i mbijeton jo përshkak të cilësisë së ndërtimit të saj, por si pasojë e dobësisë së valëve që e rrahin ndër shekuj.
Nëse Serbia do vazhdojë të njëjtën qasje dhe për njëçast vala që rreh forcohet, kështjella e gënjeshtërtautoktone do të bjerë fatalisht duke zënë jo veç Serbinëpor gjithë ballkanin në një luftë klishe të përjetuarshpesh në të shkuarën e ku në të tashmën ështëzëvendësuar me politikën skuthe prej miku ditën e armiku natën.
Çdo udhëheqje Shqiptare në Tiranë a në Prishtinë qëpaqtohet me politikën e dyfishtë prej rrugaçi-hajdut të Beogradit është një fatkeqësi e madhe kombëtare.
Një politikë interesante kam dëgjuar të artikulohet ngaAlbin Kurti, të cilën e quan reciprocitet.
Në çdo marrëdhënie reciprociteti është termi që të definon dhe të përkufizon në atë çfarë je dhe sesiqasesh.
Sa herë që do të bëjmë politika reciproke ndaj fqinjëvehileqarë e dashakeqës aq herë do ta rrisimqëndrueshmërinë tonë në ballkanin prej kashte ku të nënshtruarit ndaj fqinjëve më të fortë e bën kashtën mëtë thatë, e cila digjet në vetvete edhe kur nuk bie zjarr.
Elton Nikolli