Me fillimin e muajit të shenjtë të Ramazanit, miliona muslimanë në mbarë botën po ndiejnë inflacionin i cili qëndron ende në kulm. Çmimet e ushqimit dhe energjisë janë rritur në të gjithë botën pasi lufta e Rusisë në Ukrainë, efektet e vazhdueshme të pandemisë COVID-19 dhe ngjarjet e lidhura me ndryshimet klimatike rëndojnë mbi ekonominë globale.
Vendet veçanërisht në Lindjen e Mesme, Azi dhe Afrikë ku jetojnë shumica dërrmuese e myslimanëve të botës, janë gjithashtu ndër vendet më të goditura nga rritja e çmimeve dhe mungesa e furnizimeve kryesore.
Programi Botëror i Ushqimit (WFP) vlerëson se 349 milionë njerëz në 79 vende ishin jashtëzakonisht të në prag urie në vitin 2022 dhe më shumë se 140 milionë kërkuan ndihmë, dhe ky numër nuk pritet të ndryshojë shumë në 2023 . Azia dhe Afrika janë shtëpia e numrit më të madh të njerëzve të kequshqyer.
Rritjet e çmimeve të ushqimeve, nga ana tjetër, i detyrojnë familjet të ulin shpenzimet për mallra dhe shërbime të tjera, tha Friederike Greb, një ekonomiste në WFP. “Nëse je i varfër, shpenzon më shumë se 50 për qind të të ardhurave për ushqim”, tha Greb për Al Jazeera.
Gjatë Ramazanit, a do t’i detyrojnë familjet kostot më të larta të ushqimit dhe pijeve që të shkurtojnë produktet tradicionale, duke përfshirë hurmat, ëmbëlsirat, biskotat dhe lëngjet me sheqer, apo t’i zëvendësojnë ato me alternativa më të lira? Si po zhvillohet kriza e kostos së jetesës për muslimanët në pjesë të ndryshme të botës? A mund të ketë kjo pasoja të tjera sociale? Dhe a mund të ndihmojnë bamirësitë?
Përgjigja është e shkurtër: Nëpër vendet e goditura nga çmimet rekord, shumë njerëz ka të ngjarë të zvogëlojnë festimet tradicionale të Ramazanit nga ushqimi që konsumojnë deri te dhuratat që blejnë Grupet e ndihmës po përpiqen të adresojnë kërkesën në rritje për ndihmë
Përveç forcave globale, ekonomitë e rajonit janë goditur edhe nga faktorë lokalë, nga luftërat deri te zitë e bukës. Më shumë se 90 për qind e sirianëve jetojnë nën kufirin e varfërisë sot, 12 vjet që nga fillimi i luftës brutale të atij vendi.
Kriza e tyre e kostos së jetesës pritet të përkeqësohet si pasojë e tërmeteve vdekjeprurëse në shkurt që kanë lënë më shumë se 50,000 njerëz të vdekur në Turqi dhe Siri. Në Turqi, norma e inflacionit muajin e kaluar ishte 55 për qind .
Në Egjipt, ku norma e inflacionit është rritur ndjeshëm dhe pothuajse ka arritur në 32 për qind në shkurt, qeveria është përpjekur të ndërhyjë për të zbutur efektet mbi të varfërit.
Megjithatë, inflacioni i ushqimeve është rritur në vendin më të populluar të Lindjes së Mesme dhe arriti në 61.8 për qind muajin e kaluar. Sapo inflacioni i ushqimeve të kalojë 15 përqind, “kjo do të ndikojë ndjeshëm në shpenzimet e tjera, duke përfshirë strehimin dhe transportin”, tha Greb. Disa raporte sugjerojnë se edhe blerja e fenerëve tradicionalë të Ramazanit ka marrë një goditje të madhe nga inflacioni.
Por asnjë komb në rajon nuk po lufton me një krizë të kostos së jetesës aq të rëndë sa ajo e Libanit dhe efektet do të jenë veçanërisht të dukshme gjatë Ramazanit, nga tryeza e darkës deri te tubimet shoqërore. Libani, i cili është në vitin e katërt të një krize të thellë ekonomike, politike dhe sociale duke pritur gjithashtu numrin më të madh të refugjatëve për frymë në botë, po vuan nga inflacioni treshifror – 123 për qind në janar . Darka tradicionale e iftarit të mbrëmjes do të jetë e papërballueshme për 80 përqind të njerëzve në vend, sipas American Near East Refugee Aid (ANERA), një shoqatë bamirëse që punon atje.
Paundi libanez ka humbur 98 për qind në vlerë që nga fundi i vitit 2019. Edhe kostoja e fattoushit të thjeshtë, një pjatë sallatë tradicionale vendase, është rritur . “Nëse keni dollarë, atëherë shuma nuk ka ndryshuar aq shumë, por nëse paguheni në lira, kjo është padyshim një ulje masive në fuqinë tuaj blerëse,” tha presidenti i ANERA, Sean Carroll për Al Jazeera.
Në vitin 2019, ANERA shpenzoi 50 dollarë për një paketë ushqimore që do t’i siguronte një familjeje nevojat e tyre bazë për gjithë muajin e Ramazanit. Tani, organizata shpenzon dy deri në tre herë më shumë për të ofruar të njëjtin shërbim, tha Carroll.
Pasiguria ushqimore pritet të prekë 1.46 milionë libanezë dhe 800,000 refugjatë sirianë në Liban deri në prill të vitit 2023. Patricia Khoder, zëdhënësja në organizatën jofitimprurëse, CARE Lebanon, tha se njerëzit po përballeshin duke ndryshuar modelet e tyre të burimit të ushqimit. “Njerëzit shkojnë në dyqan ushqimore në fund të ditës për të blerë ato që mbeten,” tha Khoder.
Me mungesën e ushqimit të mjaftueshëm dhe çmimin e karburantit që nuk subvencionohet më nga qeveria, Fitër Bajrami një kohë kur miqtë dhe familjet bashkohen me njëri-tjetrin në fund të Ramazanit ka të ngjarë të jetë një ngjarje më e vakët.
Ky është gjithashtu realiteti i hidhur për Pakistanin. Familjet në të gjithë vendin me më shumë se 200 milionë banorë janë goditur nga një normë inflacioni në rritje, e cila në shkurt ishte më e larta në pothuajse gjysmë shekulli .
Tashmë i sfiduar nga një krizë gjymtuese borxhi, kombi i Azisë Jugore vuajti nga përmbytjet shkatërruese vitin e kaluar që lanë tokat bujqësore më të mëdha të zhytur në ujë, duke çuar në një mungesë të madhe ushqimore . Në fakt, ekonomistët presin që inflacioni të përkeqësohet gjatë Ramazanit, kur çmimet e ushqimeve zakonisht rriten sepse familjet shpenzojnë më shumë sesa do të bënin ndryshe.
Në Indonezi , e cila ka popullsinë më të madhe myslimane në botë, një studim i ri ka zbuluar se 70 për qind e konsumatorëve po planifikojnë të shpenzojnë më pak për të blerë për veten e tyre këtë Ramazan, krahasuar me vitin e kaluar.
Më shumë se një e treta e të anketuarve thanë se nuk do të udhëtonin gjatë muajit dhe 43 për qind thanë se do të shkurtonin shpenzimet e tyre për dhurata. Në 5.47 për qind, norma e inflacionit të Indonezisë në shkurt, megjithëse shumë më e ulët se ajo e Pakistanit, ishte mbi nivelet e përcaktuara nga banka qendrore e vendit me çmimet e ushqimeve dhe pijeve që rriteshin më shpejt përpara Ramazanit.
Ndërkohë, në Bangladesh , ministria e tregtisë parashikoi në fillim të këtij muaji se kërkesa për mallra thelbësore duke përfshirë biskotat, bukën dhe vajin do të binte 20 për qind këtë Ramazan krahasuar me vitin e kaluar. Norma e inflacionit të vendit, që qëndron pak më poshtë se 9 përqind, është në nivele të papara në një dekadë . Për më shumë se një milion refugjatë Rohingya që ikën nga Mianmari dhe jetojnë në Bangladesh, edhe mbijetesa e lëre më festimet duket më e vështirë.
Në Kenia, demonstruesit dolën në rrugët e kryeqytetit, Nairobi, dhe disa qyteteve të tjera për të protestuar kundër kostos së lartë të jetesës në shpërthimin e parë të madh të dhunës politike në vendin e Afrikës Lindore.
Për më tepër, një thatësirë e rëndë do të thotë se rreth 5.4 milionë kenianë ka të ngjarë të duhet të qëndrojnë pa ushqim dhe ujë të mjaftueshëm midis marsit dhe qershorit. Produktet kryesore si ugali, një qull i fortë gruri, tani janë më të kushtueshëm, për shkak të ndërprerjeve në importet e ushqimit të vendit të shkaktuara nga lufta në Ukrainë. Rusia dhe Ukraina së bashku furnizuan vendet afrikane me më shumë se 40 për qind të të gjitha importeve të grurit të saj përpara pushtimit të Kremlinit vitin e kaluar, sipas shifrave të Kombeve të Bashkuara.
Kriza po dëmton gjithashtu komunitetet myslimane në Perëndim.
Në Shtetet e Bashkuara, New York City njoftoi se ishte në partneritet me dy organizata bamirëse islamike për të shpërndarë 7,500 vakte iftari falas për familjet në nevojë gjatë Ramazanit.
Përtej Oqeanit Atlantik në Mbretërinë e Bashkuar, Sohail Hanif, CEO i Fondacionit Kombëtar të Zekatit (NZF) tha se nuk e kishte parë kurrë më parë komunitetin mysliman britanik të përballet me një luftë të tillë për koston e jetesës. “Është më e keqja me siguri. Është brutale,” tha ai për Al Jazeera.
Çmimet e ushqimeve po rriten me ritmin më të shpejtë në më shumë se 40 vjet. Inflacioni i ushqimeve dhe pijeve joalkoolike shënoi vlerën 16.8 për qind në muajin janar. Sipas Zyrës për Statistikat Kombëtare, çmimet e energjisë elektrike në Mbretërinë e Bashkuar u rritën me 66.7 për qind dhe çmimet e gazit me 129.4 për qind në 12 muajt deri në janar.
Kjo rritje e kostove duket se po prek muslimanët britanikë në mënyrë disproporcionale , me 19 përqind mes tyre që iu drejtuan bankave ushqimore gjatë vitit të kaluar, krahasuar me 11 përqind të popullsisë së përgjithshme, sipas Bordit të Zhvillimit të Bujqësisë dhe Hortikulturës në Mbretërinë e Bashkuar (AHDB).