Nga: Dorjana Bezat*
Gjithnjë e më shumë shqiptarë po përmenden për trafikun e kokainës nga vendet e origjinës drejt Europës. Rastet e para të regjistruara të trafikut të kokainës ku përfshiheshin shqiptarë lidheshin me Kolumbinë. Më pas shqiptarët depërtuan dhe krijuan lidhje të forta në Ekuador, ku deri pak muaj më parë shqiptarët udhëtonin pa viza dhe paraqiteshin si biznesmenë (rasti Adriatik Tresa, Arbër Çekaj). Për shkak të institucioneve të dobëta dhe boshllëqeve të krijuara në porte, shqiptarët krijuan rrjetin e tyre për të dërguar tonelata kokainë në Evropë si nënkontraktorë të mafies italiane ose duke u përpjekur të krijonin linjën e tyre.
Por ardhja e kaq shumë shqiptarëve në Ekuador, ku shumica e tyre janë të përfshirë në biznesin e kokainës, ka sjellë edhe përplasje mes disa grupeve. Mjafton t’i referohemi ekzekutimeve të ndodhura vitet e fundit. Më 22 janar 2022, një shqiptar i quajtur Ergys Dashi, nga Durrësi u vra në një restorant në Guayaquil. Sipas mediave, ai konsiderohej si një nga drejtuesit e një bande droge dhe për këtë u burgos në Itali mes viteve 2014-2017.
Në nëntor 2020, shqiptari Adriatik Tresa u vra në Daule nga persona që hynë në shtëpinë e tij të veshur si policë. Autoritetet thanë se ngjarja kishte lidhje me trafikun e drogës. Po kështu, më herët më 30 maj 2017, Ilir Hidri u ekzekutua në Ekuador, i dënuar më parë për trafik kokaine. Edhe pas vrasjes së tij fshihen konfliktet e drogës.
Përveç ekzekutimeve, shqiptarët ndiheshin të kërcënuar edhe nga ligji. Nën akuzat për trafik kokaine, të paktën pesë shqiptarë dhe shqiptarë të Kosovës që vuajnë dënimin në burgjet e Ekuadorit. Mes tyre është edhe Dritan Rexhepi, i kërkuar në Itali, Shqipëri dhe Belgjikë për krime të rënda. Rexhepi u arrestua në Ekuador në vitin 2014, ku autoritetet sekuestruan 278 kilogramë kokainë.
Pse Peruja
Episodet e fundit të dhunës mes organizatave të ndryshme kriminale shqiptare, por edhe me bandat ekuadoriane dhe kombësi të tjera, i kanë inkurajuar shqiptarët të eksplorojnë territorin peruan.
Peruja është një nga prodhuesit më të mëdhenj të kokainës në botë, me rreth 400 tonë në vit, sipas shifrave zyrtare. Përveç kësaj, ajo është, së bashku me Bolivinë, një nga prodhuesit më të mëdhenj të gjetheve të kokainës, lëndës së parë për kokainën, pas Kolumbisë. Profesori i kriminalistikës Ervin Karamuço thotë se sipas raporteve të Kombeve të Bashkuara për drogën dhe armët, tre janë furnizuesit kryesorë të Evropës nga Amerika e Jugut: Peruja, Bolivia dhe Kolumbia. Këto vende prodhojnë gati 90% të kokainës në nivel global.
Sipas profesor Karamuço, krimi shqiptar ka zgjedhur kohët e fundit Perunë, sepse është më e lehtë të merret kokaina nga dora e parë. Kokaina e Ekuadorit ka shtuar kostot për shkak të transportit, kufirit, kontrollit të vazhdueshëm në disa vende të tjera etj. Shqiptarët kanë shkuar në Peru për të fituar më shumë dhe kanë gjetur linja të reja për të dërguar kokainë nga Peruja në portet e Evropës. Të gjitha këto indikacione e kanë shndërruar Perunë në oazin e ri të kokainës për shqiptarët, duke ofruar një mjedis më pak të komplikuar se ai ekuadorian për të eksportuar kokainë në Evropë.
Rastet e kapura nga autoritetet dëshmojnë se shteti i Amerikës Latine u ka mundësuar shqiptarëve të marrin tonelata kokainë dhe më pas ta transportojnë atë në Evropë me rrugë detare. Këto organizata përfitojnë nga eksportet e frutave dhe produkteve të tjera bujqësore në Evropë për të depërtuar kokainë në sasi të mëdha. Deri më tani, autoritetet shqiptare nuk kanë zbuluar asnjë rast të trafikut të kokainës nga Peruja në Shqipëri.
Edhe pse Peruja është një vend shumë larg Shqipërisë, tregtia mes dy vendeve ka lulëzuar vitet e fundit.
Nga të dhënat e marra zyrtarisht nga Instituti i Statistikave të Republikës së Shqipërisë gjatë vitit 2021, nga Peruja u importuan 18 mallra të ndryshme, ku sasia më e madhe ishin frutat dhe arrat e ngrënshme në masën 73,689 kg, pasuar nga peshku dhe butakët nënujorë. 66.074 kg; dhe përgatitjet e perimeve, frutave dhe arrave 53,568 kg.
Në një reagim për Instituto Prensa y Sociedad (IPYS), koordinatori për të drejtën e informimit në Policinë e Shtetit, Gentian Mullaj tha se duke parë shtrirjen e grupeve kriminale shqiptare në Evropë apo Amerikën Latine, policia e shtetit shqiptar ka forcuar masat parandaluese dhe. masat goditëse, si p.sh.
- Rritja e hetimeve proaktive, me qëllim parandalimin dhe goditjen në kohë të veprimtarisë kriminale të trafikut të drogës.
- Identifikimi i drejtuesve dhe anëtarëve të grupeve kriminale apo të subjekteve të ndryshme të lidhura me to, për ushtrimin sa më efektiv të ndjekjes penale.
- Rritja e bashkëpunimit ndërinstitucional me strukturat vendore dhe qendrore të policisë në Policinë e Shtetit dhe me prokurorinë (SPAK dhe prokuroritë e rretheve); me strukturat e pastrimit të parave dhe aseteve kriminale, duke shkëmbyer informacione me strukturat kufitare dhe doganore.
- Rritja e bashkëpunimit ndërkombëtar, me EUROPOL, INTERPOL, SELEC, DEA, INTERFORCE, oficerë kontaktues dhe partnerë ndërkombëtarë.
- Pjesëmarrja e Policisë së Shtetit në shumë projekte rajonale dhe europiane, me fokus luftën kundër krimit të organizuar.
- Përmirësimi i legjislacionit në fushën e barnave;
- Rritja dhe fuqizimi i kapaciteteve të strukturave të luftës kundër drogës, si dhe monitorimi dhe vlerësimi i rezultateve në fushën e reduktimit të ofertës me barna;
Nga tifoz ultras te bosi i drogës në Peru, transformimi i pabesueshëm i Franc Malo
Më 27 nëntor 2011, kontaktin e parë me forcat e policisë do ta kishte Franc Malo, 23 vjeç në atë kohë, lindur në Elbasan, banues në Tiranë, me arsim të mesëm dhe i papunë. Ai u ndalua në lagjen nr. 18 në Durrës, Shqipëri, pasi shkaktoi telashe në stadiumin e qytetit ku ndiqte skuadrën e tij të preferuar “Teutën” si tifoz në ndeshjen Teuta kundër Lacit. Pas disa orësh qëndrimi në ambientet e komisariatit të Durrësit është lënë i lirë.
Por, gati 3 vite më vonë, Franc Malo do të ndjente peshën e prangave në duar për një krim të rëndë, shpërndarjen e heroinës.
Pasditen e datës 5 mars 2014, së bashku me shokun e tij Gerald Muçollari, Franc Malo u arrestua në flagrancë nga forcat e policisë shqiptare në zonën e quajtur “Komuna e Parisit” në Tiranë, Shqipëri, pasi u kapën me 2 kg dhe 60 g heroinë të mbështjellë në thasë. Lënda narkotike dyshohet se vinte nga Turqia nëpërmjet Greqisë. Dy miqtë e prisnin në pjesë të vogla dhe e shisnin në një lokal që kishin në atë zonë. Së bashku me drogën, policia sekuestroi 2 celularë dhe makinën luksoze Mercedes Benz me targë AA531 AU ku kishte fshehur heroinën. Pamjet e shpërndara nga policia e shtetit për arrestimin e Franc Malos në 2014: https://www.youtube.com/watch?v=yqEjJ2_hAps
Vuajtja e dënimit për akuzën e shpërndarjes së drogës nuk e rehabilitoi 34-vjeçarin, por përkundrazi e zhyti edhe më tej në biznesin e drogës.
Referuar të dhënave të marra zyrtarisht nga Policia e Shtetit, Franc Malo është larguar nga Shqipëria me dokumente të rregullta nëpërmjet aeroportit të Rinasit më 3 qershor 2021.
Pothuajse një vit më vonë në qershor 2022 Franc Malo së bashku me një tjetër shqiptar të identifikuar si Gentjan Meta u identifikuan si bosët e kokainës.
45-vjeçari Gentjan Meta nga Lushnja e Shqipërisë me gjendje civile I martuar është në kërkim nga autoritetet shqiptare për një vepër penale jo fort të rëndë. Ai ishte shpallur në kërkim nga policia e qytetit të Fierit, Shqipëri në gusht 2020 pasi rezultoi se kishte trafikuar një automjet. Policia nuk mundi ta thërriste atë në komisariat për këto dyshime pasi Meta ishte larguar nga vendi me një makinë nga pika kufitare e Muriqanit për në Mal të Zi më 11 mars 2020.
Tre muaj pas largimit nga Shqipëria, në nëntor 2021, Franc Malo së bashku me Gentjan Metën dyshohet se kanë hyrë në Peru përmes Huaquilla, në kufi me Ekuadorin, duke u paraqitur si turistë. Gjatë intervistës në kufi, ata thanë se kishin shkuar në Peru për të vizituar plazhet e mrekullueshme të veriut, duke fshehur kështu qëllimin e vërtetë të vizitës së tyre për të marrë tonelata kokainë.
Gjatë verifikimit të historisë së Franc dhe Gentjanit, inteligjenca antinarkotike në Peru zbuloi se ata kishin të dhëna për trafikun e drogës në Shqipëri.
Kështu, policia nisi ndjekjen dhe vëzhgimin e tyre, e cila përfundoi me një operacion të zhvilluar të premten më 10 dhe të shtunën 11 qershor, në Trujillo dhe Callao, dy qytete të rëndësishme peruane. Në vendimin gjyqësor të marrë nga gjyqtari Ubaldo Callo Deza, vëzhgimi i tyre ka nisur më 18 prill 2022, rreth orës 13:00 kur të dyshuarit janë takuar në hotelin “HILTON Trujillo”. Që nga ajo datë, inteligjenca peruane i ndoqi ata 24 orë në ditë, 7 ditë në javë në baret, restorantet dhe hotelet që frekuentonin. Franc dhe Gentjan kishin mbërritur në vend për t’u vendosur në Trujillo dhe për të eksportuar 2.2 ton kokainë të lëngshme të kamufluar në një ngarkesë kavanozësh asparagush të destinuara për dërgesë në një kontejner transporti me destinacion Roterdam, Holandë. Droga, e cila ishte me cilësi shumë të pastër, do të shitej për 160 milionë dollarë. Ngarkesa u kap në Trujillo në gjendje të lëngshme të fshehur në kavanoza me asparagus. Shqiptarët që ishin drejtuesit e grupit, do ta paguanin drogën me monedhën virtuale “Bitcoin”.
Dy bosët e trafikut të kokainës, Franc Malo dhe Gentjan Meta, njiheshin edhe me pseudonimet “Barbas” dhe “Pelado” për karakteristikat e tyre fizike.
Franc Malo dhe Gentjan Meta ishin drejtuesit e grupit kriminal të quajtur “Los Balcanos”, i cili në Peru vepronte në dy grupe, grupi operativ që prodhonte drogën me në krye Ronny Walter Silva Leon dhe grupin tjetër që merrej me çështjen e dokumentacionit të eksportoni produktin Ismael Jiménez.
Sapo u vendosën në Trujillo, Franc Malo dhe Gentjan Meta kontaktuan Ronny Silva León, 35 vjeç, një biznesmen që dominonte menaxhimin e agroeksportit të produkteve ushqimore. Gjatë vëzhgimit të policisë, ata janë fotografuar në hotelin luksoz “QP Hotels Trujillo” në El Golf. Sipas të dhënave, Silva prej disa kohësh ishte nën vëzhgim pasi dyshohej se punonte për organizata kriminale të trafikut të drogës. Lëngu i asparagut vinte nga qyteti Trujillo në Lima dhe do të transportohej me rrugë detare nga Callao në Roterdam, Holandë.
Të enjten, më 9 qershor, trajleri i drejtuar nga Luis Vásquez Colquier u largua nga qyteti i Trujillo në drejtim të portit të Callao, duke mos ditur që policia po e ndiqte. Ai shoqërohej nga Luis Ramos Peláez, menaxheri i kompanisë Fresh Trade. Pas mbërritjes së ngarkesës në port, policia peruane arrestoi 6 persona. Rreth orës 16:45, policia hyri në portin e Callao dhe arrestoi 54-vjeçarin Luis Ernesto Ramos Peláez dhe 27-vjeçarin Jean Carlos Villanueva Evaristo, bashkë-drejtues dhe drejtues të gjysmërimorkios AFM-721. Ismael Jiménez dhe bashkëpunëtorët e tij shqiptarë Franc Malo dhe Gentjan Meta u arratisën.
Gjithashtu, prokurori i kërkoi gjykatës sekuestrimin e pronave të personave të përfshirë në këtë veprimtari kriminale, si banesa, shoqëri tregtare, automjete, si dhe heqjen e sekretit të telekomunikacionit në pajisjet e komunikimit, kompjuterët dhe pajisjet elektronike që ruajnë dixhitale. informacion. Të dyshuarit akuzohen për dy vepra penale. Neni 296 i Kodit Penal dhe neni 297 lidhur me nxitjen ose favorizimin e trafikut të paligjshëm të drogës në rrethana rënduese.
Autoritetet policore peruane konfirmojnë se operacioni “Bitcoin” tregon se organizatat kriminale shqiptare kanë nisur të zhvillojnë aktivitete të trafikut të drogës në përmasa më të mëdha.
Sipas profesorit të kriminalistikës Ervin Karamuço, krimi shqiptar është rritur vitet e fundit, por është në nivel nënkontraktor. “Kemi pasur shkëmbime eksperiencash me kolegët europianë në fushën e kriminologjisë dhe na rezulton se shqiptarët janë të hiperbolizuar sikur janë drejtuesit e trafikut dhe zotërojnë tregjet europiane. Ne shqiptarët jemi nënkontraktorë. Na thërrasin dhe shkojmë ku ka punë. Ne frymëzojmë besim dhe jemi mjaft fleksibël për t’i marrë gjërat dhe për t’i parë ato, por ne nuk kemi një rol tonën. Ne jemi pjesë e një karteli ballkanik. Bazuar në grafikun e organizatave kriminale në Shqipëri, atje janë rreth 26 grupe të krimit të organizuar që veprojnë në krimin transnacional”, tha ai për GI.
Operacioni ndaj trafikantëve shqiptarë u krye nga Seksioni i Hetimeve të Posaçme të Drejtorisë Kundër Drogës. Agjentët ndoqën të gjithë procesin e grumbullimit të drogës, madje lejuan që kontejneri i drogës të arrinte në portin e Callao, ku më në fund kapën kokainën e lëngshme, të fshehur në 16 tonë asparagus, kanaçe.
Operacioni ndaj trafikantëve shqiptarë u krye nga Seksioni i Hetimeve Speciale të Drejtorisë. Biznesmeni që bashkëpunoi me shqiptarët, Ismael Jiménez Manrique, themeloi kompaninë Fresh Trade SAC më 22 shtator 2018, por më 17 prill të këtij viti, kur shqiptarët ndodheshin në Trujillo, dha dorëheqjen si drejtor i përgjithshëm dhe emëroi punonjësin e tij, Luis. Ramos Peláez, në vend të tij. Jiménez ishte përgjegjës për të gjithë përpunimin për t’i dhënë ligjshmëri dërgesës së asparagut të konservuar në Holandë.
Për policinë peruane grupet shqiptare do të tentojnë sërish të eksportojnë kokainë nga vendi i tyre drejt Europës.
Imazhi: Gazeta La República
Një mënyrë e re për të “eksportuar” kokainë
Kokaina e lëngshme është bërë një metodë gjithnjë e më popullore e trafikimit të kësaj droge vitet e fundit. Për herë të parë u raportua në vitin 2011 kur autoritetet kapën 13 kilogramë në Santa Cruz, në kufirin me Brazilin dhe Paraguajin. Megjithatë, besohet se kjo teknikë ishte përdorur në Kolumbi për disa kohë pa u zbuluar nga autoritetet.
Prodhimi i kokainës së lëngshme përfshin tretjen e kokainës në ujë, tretës ose produkte të tjera që përmbajnë komponime kimike si manitoli, glukoza, celuloza ose laktoza. Më pas vendoset brenda kontejnerit së bashku me produktet e tjera që eksportohen duke e bërë më të lehtë trafikun e tyre në kontejnerë apo forma të tjera.
Sipas profesor Karamuço, kokaina në gjendje të lëngët është shumë e vështirë për t’u identifikuar në terminalet e skanerit në portet kryesore. Gjithashtu, kur kokaina është në gjendje të lëngshme, era eliminohet dhe bëhet e mundur që ngarkesa të mos identifikohet nga qentë e policisë K9. Një arsye tjetër është se nuk ngre shumë dyshime në disa lëngje. Zakonisht policia i kalon pa kontrolluar, sepse ata ishin të prirur të shikonin dhe kontrollonin sendet e forta bazuar në përvojën e tyre. Ky ndryshim në metodologjinë e trafikut të kokainës ka bërë që manualet të rishikohen çdo 6 muaj.
Kimistët kolumbianë dhe të Amerikës së Jugut po shpikin vazhdimisht mënyra të reja të ngurtësuara ose të lëngshme për të fshehur kokainën.
Në Shqipëri një formë e tillë kokaine u zbulua në vitin 2015 në Xibrakë të Elbasanit. Kokaina u gjet e tretur në një kazan me tretësirë kimike për përpunimin e lëkurës së kafshëve. Për ta nxjerrë atë nga kjo tretësirë, u punësuan dy kimistë nga Kolumbia, Cezar Avila dhe Valther Moreno. Ata u arrestuan në vitin 2015 dhe në vitin 2017 gjykata i dënoi me nga 6 dhe 8 vite burg.
*Me bashkëpunimin e Renzo Bambarén, gazetar nga Peruja.