Qëndruan 286 ditë në hapësirë, ndryshime drastike në trupat dhe fytyrat e astronautëve të NASA-s! Ja problemet që pësuan në shëndet
Dy astronautët e NASA-s, Sunita Williams dhe Butch Wilmore, kanë shokuar botën me pamjen e tyre pas rikthimit në Tokë, pas një qëndrimi prej 286 ditësh në Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor (ISS).
Williams, 59 vjeç, dhe Wilmore, 62 vjeç, ishin parashikuar të qëndronin vetëm 10 ditë në hapësirë, por për shkak të problemeve teknike, kthimi i tyre u shty për muaj të tërë. Kur kapsula e tyre u ul në Gjirin e Meksikës, dy astronautët dolën të dobësuar, me fytyrë të rrudhosur, flokë të thinjur dhe me pasoja serioze në trupin e tyre.
Ndryshimet dhe problemet shëndetësore që pësuan
1. Probleme me shikimin dhe trurin
Mungesa e gravitetit shkakton grumbullim të lëngjeve në kokë, duke ushtruar presion mbi nervin optik dhe duke ndryshuar formën e syrit. 70% e astronautëve raportojnë shikim të paqartë, që mund të bëhet i përhershëm. Po ashtu, ata përjetojnë ulje të funksionit mendor, ngadalësim në përgjigje dhe probleme me kujtesën.
2. Dobësim ekstrem i muskujve dhe kockave
Në hapësirë, muskujt nuk punojnë si në Tokë, duke humbur gjysmën e forcës brenda 6 muajsh. Edhe dendësia e kockave zvogëlohet ndjeshëm, duke shkaktuar probleme që mund të jenë të pakthyeshme.
3. Humbje peshe dhe probleme me tretjen
Astronautët shpesh ndjejnë të përziera dhe humbasin oreksin për shkak të ndryshimeve në shqisat e shijes dhe nuhatjes. Dieta e tyre përfshin ushqime me kalori të lartë, por humbja e peshës është e pashmangshme.
4. Rreziku i mpiksjes së gjakut
Për shkak të mungesës së peshës, lëngjet në trup lëvizin ndryshe, me mbi 5 litra ujë që grumbullohen në kokë. Kjo rrit rrezikun e mpiksjes së gjakut dhe komplikacioneve serioze shëndetësore.
5. Efektet e rrezatimit
Në një javë në hapësirë, astronautët marrin të njëjtën dozë rrezatimi sa në një vit në Tokë. Ky ekspozim rrit rrezikun e kancerit dhe dëmtimit të ADN-së.
6. Zemra dhe lëkura preken ndjeshëm
Zemra fillon të atrofizohet, duke pompuar më pak gjak. Po ashtu, lëkura hollohet me 20%, bëhet më e ndjeshme ndaj alergjive dhe e paaftë për t’u rigjeneruar shpejt.
Si do të rikuperohen?
NASA ka një program 45-ditor rehabilitimi që përfshin:
✔ Rikuperimin e ekuilibrit dhe ecjes normale
✔ Forcimin e muskujve dhe stërvitje kardiovaskulare
✔ Ushtrime me intensitet të lartë për kthimin në aktivitet normal
Pavarësisht përparimeve në shkencën hapësinore, ky rast tregon se qëndrimi i gjatë në hapësirë mbart rreziqe të mëdha për trupin e njeriut. Astronautët tani do të monitorohen nga NASA për të parë nëse disa nga ndryshimet janë të përhershme apo të rikuper