Analiza e “The Guardian”: Nga Londra në Lviv, si e ka tronditur Evropën rikthimi i Donald Trump
Ndërsa Donald Trump flet për “oqeanin e madh të bukur” që ndan SHBA-në nga lufta në Ukrainë, një rrjet hekurudhor prej mijëra kilometrash lidh Londrën me Lvivin, duke kaluar përmes zemrës së Evropës, nga Brukseli dhe Frankfurti deri në Vjenë e Krakov. Në secilën prej këtyre ndalesave, evropianët përballen me realitete të reja dhe shqetësuese për të ardhmen e sigurisë së kontinentit, pasi presidenti amerikan kërcënon të shkëpusë mbështetjen për NATO-n dhe Ukrainën.
Londër, Mbretëria e Bashkuar: Përpjekja për të mbetur urë lidhëse
Në Whitehall, politikanët britanikë ndihen disi të lehtësuar që Trump foli për zgjerimin e NATO-s, një qëndrim që i përgjigjet përpjekjeve të Britanisë për ta mbajtur SHBA-në të angazhuar. Sekretari i mbrojtjes, John Healey, ka pasur kontakte të shpeshta me homologët amerikanë dhe ukrainas, duke sinjalizuar angazhimin e Londrës për sigurinë evropiane. Megjithatë, ish-gjenerali britanik Richard Shirreff paralajmëron se Evropa duhet të jetë e përgatitur për një të ardhme ku SHBA-ja nuk është më mbrojtësja e saj kryesore. Sipas tij, kontinentit i duhet një ekonomi lufte dhe një sistem i fortë mbrojtjeje civile për t’u përballur me kërcënimin rus.
Bruksel, Belgjikë: Këshillat e luftës
Në Bruksel, vendimet e liderëve evropianë reflektojnë frikën e tyre për një të ardhme pa mbështetjen amerikane. Bashkimi Evropian ka miratuar një plan që mund të mbledhë deri në 650 miliardë euro për shpenzimet ushtarake, duke sinjalizuar një përpjekje për të reduktuar varësinë nga SHBA-ja. Sipas analistit Georg Riekeles, realiteti i ri është i vështirë për Evropën, e cila dikur mbështetej te Rusia për energjinë, Kina për tregtinë dhe SHBA për sigurinë.
Në Gjermani, ku krizat ekonomike dhe tensionet mbi emigracionin po rrisin mbështetjen për ekstremistët e djathtë, kancelari i pritshëm Friedrich Merz synon të rrisë shpenzimet për mbrojtjen dhe infrastrukturën. Megjithatë, partia e ekstremit të djathtë AfD, e cila ka arritur 20.8% të votave, e kundërshton këtë qasje, duke minimizuar kërcënimin nga Rusia dhe duke u fokusuar te çështjet e brendshme. Ish-gjenerali amerikan Ben Hodges kritikon Evropën për mungesën e një qasjeje të bashkuar kundër Moskës, duke theksuar se shumë vende ende përfitojnë nga lidhjet me Rusinë.
Vjenë, Austri: Neutraliteti mes pasigurive
Austria ruan neutralitetin e saj tradicional, por Partia e Lirisë (FPÖ), e cila ka fituar zgjedhjet e fundit me 28.85% të votave, mban qëndrime pro-Kremlinit. Megjithëse një qeveri e udhëhequr nga ekstremi i djathtë nuk u formua, një skenar i tillë mund ta kishte vendosur Austrinë në të njëjtën linjë me Hungarinë dhe Sllovakinë në frenimin e mbështetjes për Ukrainën.
Krakov, Poloni: Frika e një bote të re
Në Poloni, vendi evropian me shpenzimet më të larta për mbrojtjen (4.7% të PBB-së), mbretëron një shqetësim i thellë për qëndrimin e Trump ndaj NATO-s. Kryeministri Donald Tusk ka propozuar rritjen e ushtrisë dhe forcimin e mbrojtjes bërthamore. Për shumë polakë, sidomos ata që mbajnë mend komunizmin, indiferenca e SHBA-së ndaj sigurisë evropiane është një tronditje e madhe.
Në çdo cep të Evropës, nga Londra në Lviv, rikthimi i mundshëm i Trump ka sjellë një klimë të re pasigurie dhe pyetje të hapura mbi të ardhmen e sigurisë në kontinent.