Zbulohet kontinenti i tetë i Tokës, i fshehur nën oqean prej miliona vitesh

Në një zbulim historik për shkencën dhe gjeologjinë, shkencëtarët kanë konfirmuar ekzistencën e një kontinenti të tetë në planetin Tokë: Zealandia. Ky kontinent i zhytur, i njohur ndryshe si “kontinenti i fshehur”, është hartëzuar me detaje të papara, duke zbuluar strukturë të qartë kontinentale që shtrihet në një sipërfaqe prej 5 milionë kilometrash katrorë – afërsisht sa madhësia e Indisë.

Sipas një studimi të publikuar në revistën Tectonics nga Unioni Amerikan i Gjeofizikës, ekspertët e gjeologjisë, të udhëhequr nga shkencëtari Nick Mortimer dhe një ekip ndërkombëtar, kanë kryer analiza të avancuara në nëndet, duke përdorur teknikën e datimit izotopik (zircon U-Pb, Rb-Sr dhe Ar-Ar) dhe matjen e anomalive magnetike për të deshifruar përbërjen e Zealandia-s.

Zealandia ka rrënjë që datojnë më shumë se 100 milionë vjet më parë kur ajo ishte pjesë e superkontinentit Gondvana. Rreth 85 milionë vjet më parë, ajo u shkëput nga Antarktida dhe Australia dhe gradualisht u zhyt nën sipërfaqen e oqeanit si pasojë e forcave tektonike. Sot, vetëm pjesë të vogla të këtij kontinenti, si Zelanda e Re dhe Kaledonia e Re, mbeten mbi nivelin e detit.

Shkencëtarët kanë analizuar shkëmbinj të nxjerrë nga Kreshta Fairway në Detin e Koraleve, duke përfshirë lavë bazaltike, gurë ranorë, gurë gëlqerorë dhe guralecë vullkanikë – të gjithë me karakteristika tipike të një kore kontinentale. Një nga mostrat më të rëndësishme tregoi një moshë depozitimi prej 95 milionë vjetësh, që i përket periudhës së Kretakut të Vonë.

Studiuesit theksojnë se karakteristikat e Zealandia-s nuk janë të ngjashme me ato të kores oqeanike, por përmbajnë njësi tipike të korës kontinentale, siç janë rrëshirat magmatike, strukturat e çarjeve dhe modelet magnetike që përputhen me ato të kontinenteve të njohura.

Një nga zbulimet më të forta ishte gjurmimi i Batolitit Median, një hark vullkanik i epokës Mezozoike që kalon nëpër Zealandinë e varrosur. Ky tipar gjeologjik është i lidhur drejtpërdrejt me superkontinentin Gondvana dhe përforcon më tej faktin se Zealandia ka një histori të pasur dhe komplekse tektonike.

Studiuesit argumentojnë se statusi nënujor i Zealandia-s nuk duhet të jetë një pengesë për njohjen e saj si kontinent. “Fakti që është nën ujë nuk e bën më pak kontinent. Struktura e saj, përbërja e shkëmbinjve dhe historia gjeologjike janë prova të pakundërshtueshme për këtë klasifikim,” deklaroi një anëtar i ekipit nga GNS Science.