Vdekja mizore e gazetares ukrainase pas arrestimit nga rusët, pse ata i hoqën sytë, trurin dhe laringun nga trupi! Dëshmitë tronditëse të të burgosurve
Zbulimi tronditës për fundin makabër të gazetares 27-vjeçare nga Ukraina, Viktoria Roskina, ka shkaktuar valë zemërimi dhe neverie në opinionin ndërkombëtar. Roskina u arrestua nga forcat ruse në rajonin e Zaporizhias gjatë verës së vitit 2023 dhe më pas u dërgua në një burg rus.
Sipas një hetimi të publikuar nga The Guardian, trupi i saj iu kthye më 14 shkurt 2024 në një gjendje të tmerrshme, pasi i mungonin sytë, truri dhe laringu.
Autoritetet ukrainase e cilësuan këtë akt si përpjekje të palës ruse për të fshehur provat mbi mënyrën e vdekjes së Roskinës. Edhe pse në trupin e saj ishin të dukshme shenjat e torturës, shkaku i saktë i vdekjes nuk mund të përcaktohej, përfshirë faktin që trupi kishte hyrë në një gjendje mumifikimi.
Ekspertë mjeko-ligjorë që folën për mediat ukrainase shpjeguan se këto pjesë të trupit, sytë, truri dhe laringu, janë thelbësore për të identifikuar shenja të dhunës. “Laringu është një provë e rëndësishme në rastet e mbytjes. Në sy mund të zbulohen hemorragji dhe në tru mungesa e oksigjenit”, shpjeguan ata. Ndër të tjera, u konstatua se edhe kocka hyoide në qafë ishte e thyer, dëmtim që lidhet shpesh me mbytjen.
Trupi i gazetares u kthye pa asnjë identifikim të gjinisë apo të dhënave personale. Në dallim nga 757 trupat dhe mbetjet e tjera të dorëzuara atë ditë, ajo mbante vetëm shenjën “NM SPAS 757”, një kod rus që përkthehet si “mashkull i panjohur”, së bashku me një përshkrim të paqartë mjekësor për dëmtime në arteriet koronare.
Torturat dhe kushtet çnjerëzore në burg
Detaje rrëqethëse për muajt e fundit të jetës së Roskinës u zbuluan përmes mbi 50 intervistave me ish-të burgosur në burgjet ruse, familjarë të të burgosurve, ish-zyrtarë të drejtësisë dhe punonjës të burgjeve që kishin dhënë dorëheqjen të tronditur nga ajo që kishin parë.
Një prej bashkëburgosurve të saj, e liruar në shtator 2023, dëshmoi në video për prokurorinë. Ajo tha se trupi i Roskinës ishte i mbuluar me mavijosje dhe plagë: “Gjatë marrjes në pyetje, e torturuan me elektroshok. E kishin therur me thikë – e pashë vetë: në dorë, në këmbë… një plagë e freskët në parakrah, rreth 3 cm, që e kishte shpërthyer indin e butë. Më tha se një burrë, të cilin e quante ‘i çmendur’, ishte shumë i dhunshëm. Kishte një plagë tjetër prej 5 cm mbi thembër. I lutej: ‘Mos ma prek plagën!’”
Drejt fundit të vitit 2023, Roskina u transferua në një tjetër burg me premtimin për trajtim më të mirë, sipas dëshmive. Por në vend të kësaj, gjendja e saj përkeqësohej çdo ditë. Një tjetër e burgosur tha se ajo kishte mbërritur “nën efektin e barnave të panjohura” dhe kishte filluar të shfaqte shenja të rënda të shqetësimeve mendore.
Sipas dëshmive, ajo nuk nisi zyrtarisht një grevë urie, por gradualisht refuzonte të ushqehej. Fillimisht tha se po e bente për arsye fetare, më vonë deklaroi se kishte probleme shëndetësore.
Më vonë iu ofruan barna për zemrën, por ajo i refuzoi. Guardian vëren se mbajtja e lëngjeve në inde dhe problemet me zemrën janë simptoma të kequshqyerjes së rëndë. Në qershor, ajo u shtrua në spital nën mbikëqyrjen e gjashtë rojeve të armatosur, një shenjë se autoritetet ruse e konsideronin si “të vlefshme për negociata politike”. Në korrik u kthye në burg me infuzion, ende duke refuzuar ushqimin.
Premtimi i kthimit dhe fjalët e fundit
Vetëm në prill 2024, familja e saj mori konfirmimin e parë zyrtar nga Ministria e Mbrojtjes së Rusisë se Roskina ishte gjallë, në një letër ku thuhej thjesht se “është arrestuar dhe ndodhet në territorin e Federatës Ruse”.
Në fund të gushtit, asaj iu lejua të telefononte në shtëpi. Gjatë bisedës në rusisht me prindërit, u tregua e qetë dhe u tha: “Më kanë premtuar se do të kthehem në shtëpi në shtator”. Kur babai i saj e inkurajoi të hante, Roskina tha fjalët e saj të fundit: “Mirë, ky ishte fundi. Lamtumirë. Mami, babi, ju dua.”