Stoku i borxhit ra për të dytin 3-mujor në janar -mars 2023, arriti në 63.2% të PBB-së
Borxhi publik në terma neto shënoi rënie për të dytin tremujorin radhazi në janar-mars 2023, e cila u reflektua edhe në përqindje të PBB.
Sipas të dhënave zyrtare nga Ministria e Financave borxhi publik shënoi 63.2% e PBB-së ,e një ulje 1.3 pikë përqindje në krahasim me fundin e vitit 2022. Zhvillimet pozitive lidhen me faktin se, ky është tremujori i dytë në të cilin stoku i borxhit në vlerë shënoi rënie. Në fund të marsit 2023 stoku i borxhit në vlerë shënoi 1,276,793 milionë lekë me një rënie 1,6 miliardë lekë ose 0,2 % në krahasim me fundin e vitit 2022.
Rënia e borxhit publik po favorizohet nga rritja e arkëtimeve buxhetore në njërën anë dhe mbajtja nën kontroll e shpenzimeve buxhetore në krahun tjetër. Gjithsesi Shqipëria bashkë me Malin e Zi kanë nivelet më të larta të borxhit publik në Rajon, teksa FMN dhe Banka Botërore këshillojnë se ka ende hapësira për ulen e mëtejshme.
Në tremujorin e parë 2023 si borxhi i jashtëm dhe ai i brendshëm pësuan uljen në raport me PBB-në Sipas Buxhetit 2023, treguesit kryesorë fiskal paraqiten si më poshtë. Deficiti buxhetor përllogaritet në rreth 55.5 mld lekë, në konsolidim nga viti 2022 kur përllogaritej në 83.9 mld lekë, kryesisht si rezultat i rritjes së të ardhurave.
Huamarrja e brendshme pritet të financojë rreth 45% të deficitit (25 mld lekë). Eurobondi (komponent i huasë afatgjatë në financimin e huaj) pritet të emetohet me një vlerë indikative prej 59.3 mld lekë (500 mln Euro). Totali i emetimeve pritet të jetë rreth 380.5 mld lekë gjatë vitit 2023. instrumenti me emetime më të shpeshta dhe me shumë më të lartë pritet të jetë bono e thesarit 12-mujore. Tremujori me emetime më të larta pritet të jetë T1-2023.
Financimi nga burime të jashtme pritet të realizohet kryesisht nëpërmjet emetimit të Eurobondit, ndjekur nga financime të tjera si mbështetje buxhetore dhe financimi i projekteve zhvillimore nga institucionet Financiare Ndërkombëtare. Eurobondi pritet të mundësohet në një madhësi benchmark, pa përjashtuar mundësinë e emetimit me vlerë më të lartë sipas kushteve të tregut. Emetimi i ri është planifikuar të shoqërohet me një transaksion të riblerjes së një pjese të Eurobondit që maturohet në vitin 2025, duke ulur kështu rrezikun e rifinancimit të atij viti.
Në periudhën në vijim mundësitë për uljen e borxhit publik do të limitohen për shkak se bumi i të ardhurave në buxhet po maturohet nga stabiliteti i çmimeve dhe nga ana tjetër qeveria ka në plan të aplikojë një rritje agresive të pagave, i cili do të financohet nëpërmjet deficitit buxhetor./monitor
