Një studim i pavarur i ekspertëve të INSTAT në rreth 13 mijë ndërmarrje gjeti një lidhje pozitive ndërmjet rritjes së pagave dhe produktivitetit.
Të dhënat që u morën nga Anketa Strukturore e Ndërmarrjeve në 13,424 biznese aktive treguan se rritja me 1% e pagës për të punësuar ka dhënë një rritje mesatare të produktivitetit të punës me 0,6% gjatë periudhës 2015-2020.
Një lidhje pozitive vërehet gjithashtu mes produktivitetit dhe fitimit për të punësuar, ku rritja me 1 % e këtij treguesi rrit produktivitetin mesatarisht me 0,38%.
Gjithashtu, kjo lidhje pozitive evidentohet edhe për treguesit e tjerë si investimet për të punësuar, ku ndryshimi me 1 % rrit produktivitetin mesatarisht me 0,024%.
Ndërmarrjet e mëdha kanë rezultuar mesatarisht me produktivitet më të lartë pune sesa të voglat. Tregu i punës i zhvendos punëtorët drejt ndërmarrjeve më produktive dhe kjo përforcon rëndësinë e ndërmarrjeve të mëdha për rritjen e produktivitetit.
Studimi i ekspertëve të INSTAT gjeti se 5 ndërmarrjet e mëdha rezultojnë 3,6% më produktive se ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, ndërsa prodhuesit e të mirave kanë një produktivitet 51,4% më të lartë se prodhuesit e shërbimeve.
Produktiviteti i punës reflekton aftësinë e ndërmarrjes për të gjeneruar produktivitet ose vlerë të shtuar më të lartë. Produktiviteti, në përgjithësi, është i lidhur me raportin e faktorëve të prodhimit dhe produkteve të prodhuara.
Në rastin e Shqipërisë, sipas të dhënave të Anketës strukturore të Ndërmarrjeve vitet e fundit sektori privat ka pasur një zgjerim të shpejtë, duke ndikuar në këtë mënyrë në rritjen e numrit të të punësuarve dhe në nivelin e prodhimit.
Teoritë e efikasitetit të pagave pohojnë se ato ndikojnë pozitivisht në produktivitetin e punës, fakt që sugjeron se rritja e nivelit të pagave inkurajon punonjësit të rrisin produktivitetin në përgjigje të stimujve më të lartë të ofruar nga ndërmarrja.
Nga ana tjetër, studimet të tjera tregojnë se produktiviteti më i lartë i punëtorëve rrit pagat.
Sipas Raportit të Konvergjencës së Bankës Qendrore Evropiane (BQE) rritja e pagave duhet të vijë si pasojë e rritjes së produktivitetit të punës në nivel ndërmarrjeje, duke marrë në konsideratë edhe kushtet e tregut të punës dhe zhvillimet në vendet konkurrente për të siguruar stabilitet të gjatë makroekonomik./Monitor