Kryeministri Edi Rama do të jetë këtë fundjavë në Pragë në Konferencën e Liderëve Evropianë në përpjekjen e rradhës për të lobuar për nisjen e shqyrtimit të kapitujve të negociatave me BE-në. Në Pragë fjalimin kryesor do ta ketë shefja e rizgjedhur e KE Ursula Von Der Leyen e cila ka kundërshtuar vendosjen e vitit 2030 si afat për anëtarësimin e shteteve të reja.
Nga ana tjetër, një përparim i vërtetë drejt BE-së mund të pritet për disa vende të Ballkanit Perëndimor këtë vjeshtë. Mos e përjashtoni mbylljen e disa kapitujve të negociatave nga Mali i Zi, diçka që nuk ia ka dalë që ta bëjë që nga viti 2017. Mali i Zi mbetet kandidati kryesor i supozuar midis vendeve kandidate, me të 33 kapitujt e anëtarësimit të hapur.
Ekziston gjithashtu një pritshmëri që Shqipëria të fillojë ‘de facto’ bisedimet e pranimit këtë vjeshtë, duke u shkëputur përfundimisht nga Maqedonia e Veriut pasi Shkupi ende nuk e ka ndryshuar kushtetutën e tij për të reflektuar kërkesat e vendosura nga shteti anëtar Bullgaria. Pak presin që Maqedonia e Veriut ta menaxhojë këtë sukses këtë vit. Ndërkohë, edhe pse disa vende po shtyjnë që Serbia të hapë kapitujt e pranimit, kjo mund të jetë ende një urë shumë larg për vendet anëtare të BE të tronditur nga marrëdhëniet e ngushta të Beogradit me Moskën.
Është pothuajse e pamundur të hamendësohet saktësisht se kur mund të shtohet ndonjë vend në bllok, por përpjekja e fundit e nivelit të lartë për të promovuar një kornizë kohore erdhi nga presidenti në largim i Këshillit Evropian Michel kur vitin e kaluar ai sfidoi BE-në që të jetë gati për zgjerim deri në vitin 2030. Kjo nuk është thirrja e tij, natyrisht, dhe ai do të largohet së shpejti gjithsesi; por e vërteta është se edhe kjo datë duket ambicioze, pasi asnjë vend kandidat nuk duket veçanërisht afër anëtarësimit.
Por theksi më i madh si në seancat dëgjimore ashtu edhe në vitet në vijim ka të ngjarë të jetë në reformat që vetë BE-ja duhet t’i nënshtrohet për të pranuar anëtarë të rinj.
Raporte pozitive për (disa) shtete të Ballkanit Perëndimor?
Më vete, Komisioni Evropian që po largohet ka shumë të ngjarë të nxjerrë raportin e tij vjetor të zgjerimit, duke përshkruar progresin (ose mungesën e tij) midis vendeve shpresëdhënëse të BE-së. Toni do të jetë pozitiv për Moldavinë dhe Ukrainën, por mos prisni që këto vende të hapin ndonjë kapitull të pranimit në BE këtë vit.
Për Gjeorgjinë, e cila ka qenë gjithnjë e më shumë në mosmarrëveshje me Brukselin për vite me rradhë, raporti do të jetë më pak i këndshëm: nuk pritet asnjë përparim i vërtetë dhe BE-ja gjithashtu ka të ngjarë të marrë parasysh sa të lira dhe të drejta janë zgjedhjet parlamentare të 26 tetorit përpara se të vendosë për çdo veprim të mëtejshëm. BE-ja tashmë ka ndërprerë vizitat e nivelit të lartë dhe ndihmën ushtarake në Gjeorgji për shkak të ligjit të miratuar së fundmi për “influencën e huaj”, dhe sanksione të mëtejshme priten nëse situata përkeqësohet më tej.