Financial Times ka publikuar një analizë të thelluar mbi perandorinë e biznesit të Jared Kushner, dhëndrit të presidentit të SHBA-së, Donald Trump. Në këtë artikull, një vend të rëndësishëm zë historia e investimit të tij në Shqipëri, konkretisht në ishullin e Sazanit, ku planifikohet të ndërtohet një resort luksoz me vlerë 1.4 miliardë dollarë.
Sipas Financial Times, gjithçka nisi në verën e vitit 2021, kur Kushner, së bashku me familjen e tij, po lundronte në Mesdhe dhe u ankorua pranë bregdetit shqiptar. I intriguar nga bukuria e zonës, ai kërkoi të organizohej një takim me kryeministrin Edi Rama mbi jahtin e tij. Gjatë një darke mes miqsh, Rama dhe Kushner diskutuan për potencialin turistik të Shqipërisë dhe mundësitë e investimit në vend.
Disa muaj më vonë, në Davos, ata u takuan sërish dhe Kushner i shprehu Ramës përshtypjet e tij pozitive për Shqipërinë. Ai kishte zhvilluar bisedime me miliarderin Mohamed Alabbar, një nga investitorët më të mëdhenj në rajon, i cili po ndërton një marinë luksoze në Durrës. Me këtë sfond, bisedat për një investim të mundshëm në Shqipëri nisën të konkretizohen.
Në verën e vitit 2023, Kushner u kthye në Shqipëri me një grup të zgjeruar bashkëpunëtorësh, ku përfshihej edhe Richard Grenell, ish-emisari i Trump për Ballkanin dhe një figurë e rëndësishme në administratën e tij të parë. Këtë herë, sipas Financial Times, Kushner e bëri të qartë synimin e tij për të investuar në Shqipëri.
Më 30 dhjetor 2024, qeveria shqiptare miratoi paraprakisht projektin e madh turistik në ishullin e Sazanit, i cili është një nga investimet më të mëdha të realizuara ndonjëherë në vend. Projekti do të financohet nga firma e investimeve të Kushner, Affinity Partners, e cila u themelua pas përfundimit të mandatit të parë të Trump dhe ka siguruar miliarda dollarë financime nga investitorët e Gjirit Persik.
Kryeministri Rama, i cituar në artikullin e Financial Times, e përshkruan këtë investim si një mundësi të jashtëzakonshme për Shqipërinë. Ai thekson se projekti jo vetëm që do të tërheqë turistë dhe investitorë të huaj, por edhe fakti që është i lidhur me familjen Trump i jep atij një vlerë të shtuar të madhe.
Investimi në Shqipëri është vetëm një nga shumë projektet që Jared Kushner ka ndërmarrë pas largimit nga Shtëpia e Bardhë, duke përdorur kontaktet e tij në politikën ndërkombëtare për të ndërtuar një perandori biznesi. Financial Times vëren se, ndërsa ai mohon çdo konflikt interesi, kthimi i Trump në Shtëpinë e Bardhë mund të ngjallë më shumë polemika mbi lidhjet e tij me investitorët e huaj dhe ndikimin e tij në politikë.
Pavarësisht sfidave dhe kritikave, Kushner duket i vendosur të shndërrojë ishullin e Sazanit në një destinacion ekskluziv turistik, duke e pozicionuar Shqipërinë si një qendër të re të luksit në Mesdhe.
Jared Kushner dhe investimet e tij globale: Marrëveshja prej 1.4 miliardë dollarësh në Shqipëri dhe lidhjet e tij me investitorët e Gjirit
Në verën e vitit 2021, Jared Kushner po lundronte me jaht në Mesdhe me familjen e tij, disa muaj pas përfundimit të mandatit të parë të trazuar të vjehrrit të tij, Donald Trump. Teksa u ankoruan pranë bregdetit shqiptar, ai i kërkoi një miku të ndihmonte në organizimin e një takimi mbi jahtin e tij me kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama.
Gjatë darkës, Rama dhe Kushner krijuan një raport të mirë dhe diskutuan mbi bukurinë e bregdetit shqiptar, i cili shpesh neglizhohet nga turistët e pasur që kalojnë midis Italisë dhe Greqisë.
“Kushner nuk përmendi investime,” kujton Rama. “Thjesht po pyeste për Shqipërinë… Praktikisht ishin të painformuar mbi historinë tonë.” Familja Kushner u largua të nesërmen.
Kur u takuan sërish disa muaj më vonë në Davos, Rama thotë se Kushner i shprehu dashurinë e tij për Shqipërinë dhe i tregoi se kishte takuar Mohamed Alabbar, miliarderin e Gjirit që po zhvillon një marinë luksoze në portin e Durrësit. Dy burrat kishin diskutuar për mundësitë e investimeve, dhe Rama e mirëpriti këtë ide.
Në verën e vitit 2023, Kushner vizitoi sërish Shqipërinë, këtë herë me një grup më të madh, duke përfshirë edhe Richard Grenell, një aleat i fortë i Trump dhe ish-emisarin e tij për Ballkanin, i cili së fundmi është emëruar i dërguar special në administratën e dytë të Trump.
“Ata qëndruan rreth një javë, duke vizituar vende të ndryshme,” thotë Rama. “Këtë herë, Kushner ishte i drejtpërdrejtë: ‘Jemi të interesuar të investojmë.’”
Më 30 dhjetor 2024, vetëm tre javë para inaugurimit të dytë të Trump, qeveria shqiptare dha miratimin fillestar për Kushnerin që të zhvillojë një resort luksoz prej 1.4 miliardë dollarësh në ishullin e Sazanit, e vetmja ishull i Shqipërisë në Mesdhe. Ky është një nga investimet më të rëndësishme të firmës së tij private të kapitalit, Affinity Partners, e cila u krijua pas përfundimit të mandatit të parë të Trump, kryesisht me fonde nga Arabia Saudite.
Ndërtimi i një perandorie investimesh pas Shtëpisë së Bardhë
Marrëveshja në Shqipëri është një shembull i mënyrës se si Kushner ka ndërtuar një perandori biznesi që nga largimi nga administrata e parë e Trump. Si një nga këshilltarët më të ngushtë të vjehrrit të tij, ai luajti një rol kyç në politikën e jashtme amerikane, veçanërisht në Lindjen e Mesme, dhe u konsiderua nga disa diplomatë si një ndërmjetës efektiv.
Para se të hynte në politikë, Kushner ishte një zhvillues pronash me fokus në Nju Jork. Megjithatë, pas largimit nga Uashingtoni, ai ka ndërtuar një portofol global investimesh, duke përfshirë Europën Lindore, Gjirin dhe Amerikën Latine. Shumë nga këto marrëveshje janë mundësuar nga kontaktet që ai krijoi gjatë kohës që ishte në qeveri – ose nga profili i tij i lartë si një nga ndihmësit më të besuar të Trump.
Një nga strategjitë e tij kryesore ka qenë shfrytëzimi i lidhjeve me investitorët e Gjirit për të financuar projekte në rajone të ndryshme. Ai ka pozicionuar veten si një ndërmjetës midis investitorëve të pasur arabë dhe sektorit privat dinamik të Izraelit.
Kushner thotë se suksesi i tij vjen nga aftësia për të dalluar trendet para të tjerëve. “Jam shumë rehat duke qenë kundër rrymës,” i tha ai Financial Times. “Isha i gatshëm ta mbështesja Trump kur njerëzit në rrethin tim mendonin se nuk ishte e zgjuar. Besova se mund të bëja përparim në Lindjen e Mesme kur të gjithë më quanin të çmendur.”
Akuzat për konflikt interesi dhe ndikimi i presidencës së dytë të Trump
Para se Trump të rizgjidhej, Kushner u përball me akuza për konflikt interesi. Demokratët kanë ngritur shqetësime se investitorët e Gjirit mund të shohin financimin e Kushnerit si një mënyrë për të fituar ndikim mbi Trump.
Këto shqetësime pritet të rriten tani që Trump është rikthyer në Shtëpinë e Bardhë. Kushner nuk ka një rol zyrtar, por ai ka shprehur gatishmërinë për të këshilluar administratën për çështje specifike.
Një nga temat që e intereson më shumë është mundësia e një normalizimi midis Arabisë Saudite dhe Izraelit, dy vende ku ai ka lidhje të ngushta politike dhe biznesi. Por kjo e vendos atë në një pozitë delikate, pasi Arabia Saudite është një nga investitorët më të mëdhenj në Affinity Partners.
“Kam frikë se Kushner, ashtu si edhe anëtarë të tjerë të familjes Trump, do të përfitojë financiarisht duke përdorur statusin e tij për të sugjeruar se mund të ndikojë në politikën e administratës,” thotë Michael Meltsner, profesor i juridikut në Northeastern University.
Kushner mohon çdo konflikt interesi dhe i quan akuzat “sulme politike të pabaza.”
Nga krizat financiare në Shtëpinë e Bardhë dhe më tej
Kushner e nisi karrierën e tij si investitor në pasuri të paluajtshme gjatë studimeve në Harvard, ku bleu apartamente në një lagje të Bostonit për 9 milionë dollarë dhe më pas i shiti për gati dyfishin e çmimit.
Një nga sfidat më të mëdha për të erdhi në vitin 2005, kur ai mori drejtimin e biznesit familjar pas arrestimit të babait të tij, Charles Kushner, për mashtrim tatimor dhe manipulim dëshmitarësh. Charles Kushner u fal nga Trump në vitin 2020 dhe aktualisht është nominuar për ambasador i SHBA-së në Francë.
Në vitin 2007, familja Kushner bëri një blerje të madhe në Manhattan për 1.8 miliardë dollarë, një investim që u kthye në makth financiar pas krizës së vitit 2008. Në fund, ai arriti të shpëtojë nga humbjet duke negociuar me huadhënësit dhe duke investuar miliarda dollarë në pasuri të paluajtshme të tjera.
Kur Trump erdhi në pushtet, Kushner u bë një figurë kyçe në administratë, veçanërisht në negociatat për Marrëveshjet e Abrahamit midis Izraelit dhe vendeve arabe.
Pas daljes nga politika, ai themeloi Affinity Partners, e cila fillimisht u financua me 2 miliardë dollarë nga fondi sovran i Arabisë Saudite dhe më pas siguroi 1.5 miliardë dollarë nga Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Katari.
Kushner tani po zgjeron investimet e tij në teknologji, energji të pastër dhe pasuri të paluajtshme, me projekte të reja në Meksikë dhe Serbi. Pavarësisht sfidave, ai mbetet një nga figurat më të fuqishme në botën e investimeve globale – dhe me kthimin e Trump në pushtet, ndikimi i tij mund të rritet edhe më shumë.