Një aksident tragjik ajror ndodhi sot në Korenë e Jugut, ku një avion me 181 pasagjerë u përplas me murin e pistës gjatë uljes në aeroportin e Seulit.
Avioni shpërtheu në flakë dhe u përplas me një mur, duke shkaktuar vdekjen e 179 personave, përfshirë pesë fëmijë nën moshën 10 vjeç. Nga kjo tragjedi mundën të shpëtonin vetëm 2 stjuardesa, të cilat ndodheshin në pjesën e pasme të avionit.
Hetimet paraprake sugjerojnë se përplasja e zogjve mund të ketë shkaktuar mosfunksionimin e sistemit të rrotave, duke çuar në këtë tragjedi. Autoritetet kanë gjetur kutitë e zeza dhe po punojnë për deshifrimin e tyre, proces që mund të zgjasë më shumë se një muaj.
Po çfarë është përplasja e zogjve dhe si mund të shkaktojë ky fenomen tragjedi të tilla ajrore?
Përplasja e zogjve (e njohur si bird strike) është një fenomen që ndodh kur një ose më shumë zogj përplasen me një avion gjatë fluturimit. Këto goditje mund të ndodhin në faza të ndryshme të fluturimit, si ngritja, ulja ose në fluturim të qëndrueshëm. Në rastin e aksidentit të një avioni, një goditje zogjsh mund të ketë shkaktuar tragjedinë në disa mënyra shkencërisht të shpjegueshme.
1. Dëmtimi i motorëve të avionit Zogjtë mund të thithen në motorët reaktivë të avionit, duke shkaktuar ndalimin e motorit (engine failure). Kur një zog përplaset me ventilatorët ose kompresorët brenda motorit, ai mund të shkaktojë dëme të mëdha, si deformim të lopatave të ventilatorit ose bllokim të rrjedhës së ajrit. Nëse motorët ndalen (sidomos gjatë ngritjes ose uljes), avioni mund të humbasë shtytjen e nevojshme për të fluturuar, duke rezultuar në një aksident katastrofik.
2. Dëmtimi i pajisjeve të uljes ose trupit të avionit Zogjtë mund të përplasen me pajisjet e uljes, duke i dëmtuar ose bllokuar ato. Gjithashtu, një përplasje në xhamin e kabinës së pilotëve mund të shkaktojë thyerje ose dëmtime që ndikojnë tek pilotimi i sigurt. Në rast se pajisjet e uljes nuk funksionojnë, avioni mund të ketë vështirësi gjatë uljes, duke përfunduar në rrëshqitje jashtë pistës ose përplasje të fortë.
3. Ndikimi në aerodinamikë Goditjet në krahët, stabilizatorët horizontalë ose vertikalë të avionit mund të dëmtojnë sipërfaqet e kontrollit aerodinamik. Nëse sipërfaqet e kontrollit aerodinamik dëmtohen, avioni mund të humbasë stabilitetin ose manovrueshmërinë, duke e bërë shumë të vështirë uljen e tij të sigurt.
4. Shqetësimi i pilotëve Një përplasje e papritur me zogj, veçanërisht në xhamin e kabinës, mund të shkaktojë tronditje të pilotëve, duke ndikuar në aftësinë e tyre për të marrë vendime të sakta në një kohë shumë të shkurtër. Ky shqetësim mund të çojë në gabime në pilotim gjatë përpjekjeve për të ulur avionin.
5. Dëmtimi i sistemit hidraulik ose elektrik Zogjtë mund të përplasen në pika kritike ku ndodhen tubacione hidraulike ose sisteme elektrike, duke i dëmtuar ato. Humbja e kontrollit mbi sistemet hidraulike ose elektrike mund të ndikojë në frenimin, drejtimin ose uljen e avionit.
Pas aksidenteve të tilla, ekspertët e aviacionit kryejnë analiza të mbetjeve biologjike për të përcaktuar nëse zogjtë ishin faktor kontribues. Përdoren teknika si analiza ADN-së për të identifikuar llojin e zogut, dhe të dhënat nga regjistruesit e avionit (kutia e zezë) për të kuptuar ndikimin e ngjarjes.