Nga problemet me zorrën e trashë tek sëmundjet e mëlçisë, kjo dietë merr çmimin “Më e mira nga më të mirat” për vitin2025! Ja çfarë thonë ekspertët

Dieta mesdhetare e vlerësuar me plot çmime, fitoi edhe një herë çmimin “më e mira nga më të mirat” për vitin 2025 nga US News & World Report, e cila publikon çdo vit një listë të dietave më të dobishme dhe më pak të dobishme, të klasifikuara nga profesionistët e të ushqyerit.

Dieta mesdhetare – e cila është më shumë një stil jetese sesa një dietë – ka marrë nderimet kryesore që nga viti 2019 për fokusin e saj në konsumimin e frutave, perimeve, drithërave, vajit të ullirit, arrave dhe farave, si dhe thekson rëndësinë e vakteve me familjen, miqtë dhe ushtrimet e përditshme.

Dieta gjithashtu redukton ëmbëlsirat dhe rekomandon sasi të vogla të qumështit dhe mishit, veçanërisht mishin e kuq. Peshku, megjithatë, është një ushqim kryesor, veçanërisht peshku yndyror si sardelet.

Në vitet e mëparshme, raporti renditi dietat nga numri 1 në rreth 40, me dietën në krye të listës që fitoi medaljen simbolike të artë.

“Dikur kishte një listë të gjatë dietash, me disa në fund, të cilave, sinqerisht, askush nuk duhet t’i kushtonte shumë vëmendje,” thotë Gretel Schueller, redaktore shëndetësore në US News & World Report, e cila mbikëqyr renditjen vjetore të dietave.

Megjithatë, këtë vit, raporti ka një qasje të ndryshme, duke u kërkuar gjyqtarëve të ushqyerjes që të japin dieta deri në pesë yje, të ngjashme me sistemet e vlerësimit të konsumatorëve në shumë platforma komerciale si Amazon.

Klasifikimi më i mirë

Duke përdorur këtë sistem të ri, treshja e dietave mesdhetare, DASH (Dietary Approaches to Reduce Hipertension) dhe Flexitarian morën më shumë se 4 yje si dietat më të mira të përgjithshme, më të mirat për ushqim të shëndetshëm dhe më të lehta për t’u ndjekur.

Dieta DASH thekson zvogëlimin e marrjes së kripës për të ulur presionin e gjakut, ndërsa dieta Flexitarian, siç sugjeron emri, lejon kënaqësinë e rastësishme të mishit ose shpendëve në qasjen e saj vegjetariane. Të gjitha janë dieta me bazë bimore që sugjerojnë kufizimin e ushqimeve të rafinuara, ultra të përpunuara, mishit të kuq dhe sheqernave të shtuara.

Klasifikimi i dietave sipas kushteve shëndetësore

Raporti i vitit 2025 përfshiu gjithashtu klasifikime të reja për dietat që synojnë të ndihmojnë me gjendjet kronike si artriti, divertikuliti, sëmundja e mëlçisë yndyrore dhe sindroma e zorrës së irrituar, si dhe fazat e jetës si menopauza .

Disa shoqata mjekësore rekomandojnë dieta specifike – Shoqata Amerikane e Zemrës e klasifikon dietën DASH si më të mirën për shëndetin e zemrës, pasi ajo është 100% në përputhje me qëllimet e të ushqyerit të shëndetshëm për zemrën. Në raportin e ri nga US News & World Report, dieta DASH mori vlerësimin më të lartë (4.9 yje) për shëndetin e zemrës dhe kontrollin e presionit të gjakut.

Megjithatë, grupe të tjera mjekësore preferojnë një qasje më të personalizuar. Për shembull, e ashtuquajtura “dieta e menopauzës” mori 4.6 yje nga gjyqtarët e raportit.

“Nuk ekziston një gjë e tillë si “dietë e menopauzës” – e vetmja dietë e provuar se ndihmon me afshet e nxehta është një dietë me ushqime të plota, të pasura me bimë, me pak vaj dhe me shumë soje,” thotë Stephanie Faubion, drejtore e Qendrës së Shëndetit të Grave në Klinikën Mayo në Florida dhe drejtor mjekësor i Shoqatës së Menopauzës.

Ndërsa Faubion pajtohet me disa rekomandime për dietën e menopauzës – të tilla si shmangia e të ngrënit afër kohës së gjumit – ajo kritikoi përmendjen e US News & World Report për dietën e menopauzës së Nutrisystem, e cila paguhet në bazë të abonimit.

“Si mjek dhe shkencëtar i menopauzës, nuk do t’i rekomandoja pacientët e mi të mbështeten në një dietë të paguar për menopauzë,” thotë Faubion. “Kjo nuk i ndihmon njerëzit të kuptojnë se çfarë duhet të bëjnë në afat të gjatë dhe i bën ata të varen nga diçka e gatshme, e cila nuk është e qëndrueshme.”

Konsultohuni me mjekun tuaj për dietat

Shumë nga kategoritë e reja të dietave në raport sillen rreth shëndetit të tretjes dhe dietave që pretendojnë se reduktojnë inflamacionin në kushte si artriti dhe përdhes.

“Nuk ka një dietë të përshtatshme për të gjithë për artritin ose përdhesin,” thotë Jill Tyrer, redaktore e Fondacionit të Artritit, në një email. “Dietat me bazë bimore të ulëta në sheqer, yndyrna jo të shëndetshme, kripë dhe ushqime të përpunuara – të tilla si dietat mesdhetare dhe DASH – janë opsionet më të mira për të ndihmuar në menaxhimin e këtyre sëmundjeve.”

Njerëzit me probleme të tretjes nuk duhet të përdorin renditjen e US News & World Report për të vendosur dietën e tyre pa e diskutuar më parë atë në detaje me mjekun e tyre, sipas Jesús Luévano Jr., asistent profesor i gastroenterologjisë në Shkollën e Mjekësisë Morehouse në Atlanta.

“Shqetësimi im është se njerëzit do t’i shohin këto renditje dhe do të supozojnë se për shkak se ato janë bërë nga ekspertë të ushqyerjes, ata janë fjala përfundimtare, dhe për këtë arsye nuk kanë biseda produktive me mjekët e tyre, të cilët mund t’i ndihmojnë vërtet të përqëndrohen në ushqimet më të mira për shëndetin e tyre”, thotë Luévano.

“Duhet të bëni detyrat e shtëpisë tuaj, si mbajtja e një ditari ushqimor të asaj që po hani, dhe më pas të punoni me mjekun tuaj për të vendosur se cila mund të jetë qasja më e mirë për problemin tuaj specifik.”

Vlerësimet për sëmundje të veçanta

Për kushte si mëlçia e dhjamosur, inflamacioni dhe shëndeti i përgjithshëm i zorrëve, dieta mesdhetare ka marrë komente me 4+ yje. Për divertikulitin, një gjendje që shkakton qese të dhimbshme dhe të fryra në zorrën e trashë, dieta mesdhetare mori 3.7 yje.

“Për sëmundjet e mëlçisë yndyrore dhe fshikëzës së tëmthit, ne rekomandojmë dietat me pak yndyrë dhe dietën mesdhetare, pasi një dietë me mish pa yndyrë dhe yndyrna të shëndetshme është treguar e dobishme”, thotë Luévano.

Për sindromën e zorrës së irrituar, gjyqtarët i dhanë dietës së ulët FODMAP 4.8 yje. I zhvilluar në Australi, ai fokusohet në reduktimin e ushqimeve dhe karbohidrateve që fermentohen dhe krijojnë ujë të tepërt në zorrë, duke shkaktuar ngërçe, dhimbje dhe diarre.

“Për shkak se ka kaq shumë nëntipe të sindromës së zorrës së irrituar, kjo është ndoshta demonstrimi më i mirë se pse dieta duhet të jetë shumë e individualizuar,” përfundon Luévano.