Izraeli bombardon Iranin! Shkatërrohen baza bërthamore, vriten komandantë të lartë dhe shkencëtarë. Reagojnë ndërkombëtarët

Në orët e para të mëngjesit të 13 qershorit 2025, Izraeli kreu një sulm në shkallë të gjerë ndaj objektivave ushtarake dhe bërthamore në Iran, duke përshkallëzuar tensionet në një nga momentet më të rrezikshme në historinë e fundit të Lindjes së Mesme.

Sipas ushtrisë izraelite (IDF), operacioni i koduar “Rising Lion” kishte për qëllim neutralizimin e kapaciteteve bërthamore dhe të mbrojtjes ajrore të Iranit, që sipas kryeministrit Benjamin Netanyahu, përbëjnë një “kërcënim të qartë dhe të menjëhershëm për ekzistencën e Izraelit”.

Detaje të operacionit

Sipas zëdhënëses së IDF-së, gjeneral brigade Effie Defrin, sulmi u përqendrua në rajonin perëndimor të Iranit, ku u shkatërruan dhjetëra radarë, lëshues raketash tokë-ajër dhe elementë të tjerë të mbrojtjes ajrore iraniane. Avionët luftarakë izraelitë, të udhëzuar nga shërbimet e inteligjencës dhe një operacion sekret i Mossadit, realizuan goditje të koordinuara me precizion të lartë.

Raportohet se gjatë sulmit janë vrarë gjashtë shkencëtarë të shquar bërthamorë iranianë – Abdolhamid Minouchehr, Ahmadreza Zolfaghari, Amirhossein Feqhi, Motalleblizadeh, Mohammad Mehdi Tehranchi dhe Fereydoun Abbasi – si dhe komandanti i Forcave të Armatosura iraniane dhe kreu i Gardës Revolucionare, Hossein Salami.

Mediat izraelite bëjnë të ditur se sulmi u parapri nga një operacion i sofistikuar i Mossadit, që për vite kishte ngritur një bazë të fshehtë dronësh në territorin iranian pranë Teheranit, e cila u aktivizua gjatë natës.

Reagimi i Iranit

Menjëherë pas sulmit, Irani nisi kundërpërgjigjen e tij duke lëshuar më shumë se 100 dronë drejt territorit izraelit. Për momentin, një pjesë e dronëve janë rrëzuar nga avionët luftarakë izraelitë mbi hapësirën ajrore të Arabisë Saudite. Teherani ka kërcënuar se do të ndërmarrë “ndëshkim të ashpër” ndaj Izraelit, ndërsa udhëheqësi suprem, Ajatollah Ali Khamenei, deklaroi se sulmet izraelite goditën zona të populluara, duke e cilësuar veprimin si “akt lufte”.

Reagimet ndërkombëtare

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, e quajti deeskalimin “jetik” dhe u bëri thirrje aleatëve të punojnë për të ndalur përshkallëzimin. “Kjo është përparësia e parë”, u shpreh Rutte në një deklaratë nga Stokholmi.

Turqia dënoi ashpër sulmet izraelite, duke akuzuar Izraelin për mungesë vullneti për zgjidhje diplomatike dhe e paralajmëroi se veprime të tilla mund të çojnë në një luftë të gjerë rajonale.

Edhe rebelët Huthi në Jemen shprehën mbështetjen për Iranin, duke theksuar të drejtën e tij “legjitime” për vetëmbrojtje dhe për të zhvilluar programin e tij bërthamor.

Kancelari gjerman Friedrich Merz, pas një bisede telefonike me Netanyahu, theksoi se “Izraeli ka të drejtë të mbrohet”, por paralajmëroi kundër përshkallëzimit të mëtejshëm të tensioneve.

Në Greqi, kryeministri Kyriakos Mitsotakis thirri një mbledhje të jashtëzakonshme të Këshillit Qeveritar të Sigurisë Kombëtare për të diskutuar masat për mbrojtjen e qytetarëve grekë në rajon.

Si pasojë e zhvillimeve, kompania ajrore AEGEAN anuloi të gjitha fluturimet e saj drejt dhe nga Tel Avivi për datën 13 qershor, ndërsa Aeroporti Ndërkombëtar Ben Gurion u mbyll përkohësisht për të garantuar sigurinë. Pasagjerëve u ofrohet mundësia e rimbursimit, kuponëve ose ndryshimeve falas të biletave.

Deklaratat izraelite

Ministri i Mbrojtjes, Israel Katz, e cilësoi operacionin si një “moment përcaktues në historinë e shtetit të Izraelit dhe popullit hebre”. “Ne do të fitojmë. IDF po vepron për të hequr kërcënimin e shkatërrimit të Izraelit”, u shpreh ai.

Në një deklaratë tjetër, zëdhënësja e IDF-së, Effie Defrin, konfirmoi se “Operacioni ka përfunduar sipas planit dhe objektivat kryesore janë goditur me sukses”.

Frika për një luftë të gjerë

Analistët e Sky News paralajmëruan se ky sulm mund të jetë pika e kthesës për një luftë më të gjerë, që përfshin jo vetëm Izraelin dhe Iranin, por edhe aktorë të tjerë globalë si SHBA, NATO dhe Rusia. Sipas tyre, pasojat e një lufte të tillë do të jenë të paparashikueshme dhe me efekt global.