Fëmijët luanin në kopsht, të burgosurit vdisnin në dhomat e gazit/ Shtëpia e komandantit të Aushvicit hap dyert për vizitorët
“Parajsa” e komandantit të Aushvicit kthehet në qendër kundër urrejtjes: Shtëpia pranë dhomave të gazit hap dyert për vizitorët
Shtëpia ku jetonte Rudolf Höss, komandanti famëkeq i kampit të përqendrimit Aushvic, do të hapet për publikun si një qendër globale kundër ekstremizmit dhe antisemitizmit. Ndodhur vetëm pak metra larg nga kampi ku më shumë se 1.1 milion njerëz humbën jetën, kjo vilë dikur përfaqësonte një “parajsë” për familjen Höss, ndërsa për miliona të tjerë ishte simbol i tmerrit dhe shkatërrimit njerëzor.
Nga jeta e Höss-it te tmerri i Aushvicit
Në vilën e rrethuar me mure të larta dhe kopsht të zbukuruar, Höss jetonte me gruan e tij, Hedwig, dhe pesë fëmijët e tyre. Ndërsa fëmijët luanin me breshkat dhe hipnin kuaj, vetëm pak metra larg, dhomat e gazit dhe oxhaqet e kampit punonin pa pushim. Për të maskuar klithmat e viktimave, motoçikleta ndizte jashtë dhomave të gazit për të krijuar zhurmë.
Në kujtimet e tij, të shkruara para ekzekutimit në vitin 1947, Höss përshkruan jetën e tij si një burrë i përkushtuar ndaj detyrës dhe rregullit, duke justifikuar përdorimin e insekticidit Zyklon B si një “zgjidhje efikase” për të shfarosur hebrenjtë. Për të qetësuar ndërgjegjen e tij, ai shpesh hipte në kalë pas kryerjes së mizorive.
Një muze për të mos harruar kurrë
Vila, e njohur si “88 Legionow Street”, qëndroi në pronësi private për dekada pas luftës, por vitin e kaluar u ble nga Counter Extremism Project (CEP), një organizatë amerikane që lufton urrejtjen dhe ekstremizmin. CEP planifikon ta kthejë shtëpinë në një muze që tregon historinë e Holokaustit dhe si një hapësirë pune për studime mbi antisemitizmin.
“Ideja është që të përdorim këtë hapësirë si një kujtesë të gjallë për rreziqet e ekstremizmit dhe urrejtjes,” tha Mark Wallace, drejtori i CEP. Ai shtoi: “Kjo shtëpi simbolizon se si urrejtja mund të shfaqet afër nesh, edhe në një vend që duket i zakonshëm.”
Hapja për publikun dhe mesazhi i fuqishëm
Shtëpia do të hapet për publikun më 27 janar 2025, në përkujtim të 80-vjetorit të çlirimit të Aushvicit. Vizitorët do të kenë mundësi të shohin ditarët e Höss-it, fotografi të jetës së tij familjare dhe dëshmi të mizorive të kryera nën drejtimin e tij.
Një nga veprimet e para të CEP ishte vendosja e një mezuzah, një simbol hebraik, në derën e vilës si një gjest simbolik i rimarrjes së hapësirës nga urrejtja për ta kthyer atë në një qendër të edukimit dhe paqes.
Një mesazh universal
“Zona e interesit”, një film i vitit 2023 bazuar në jetën e familjes Höss, nxjerr në pah kontrastin mes jetës “normale” në vilë dhe tmerrit në kampin përqendrues. Ky mesazh është një paralajmërim i fuqishëm për botën e sotme, ku urrejtja dhe ekstremizmi vazhdojnë të gjejnë terren pjellor.
Kjo qendër e re synon të jetë një platformë globale për të mos harruar kurrë dhe për të luftuar që urrejtja dhe mizoritë të mos përsëriten më.
