Të arratisurit shqiptarë fshihen në Mbretërinë e Bashkuar në të njëjtën mënyrë si mashtruesit britanikë dikur në Costa del Sol, kanë paralajmëruar ekspertët mes rasteve në rritje të ekstradimeve.
Një lumë vrasësish, përdhunuesish dhe trafikantësh droge të dyshuar në të gjithë Evropën janë shfaqur në gjykatën e ekstradimit të Britanisë pasi u zbuluan se jetonin në Britaninë e Madhe. Të paktën 34 shqiptarë të kërkuar u përballën me procedurat e ekstradimit në vitin 2023. Ndërsa këtë vit, të paktën 27 kriminelë të dyshuar shqiptarë u paraqitën në Gjykatën e Magjistraturës së Westminsterit duke u përballur me ekstradimin për vepra të kryera në vende si Franca, Italia, Gjermania dhe Greqia.
Ekspertët thonë se të arratisurit përdorin rrugët e kontrabandës me njerëz për të kaluar Kanalin dhe më pas mbrohen nga sindikatat kriminale shqiptare. Një ish-shef i Agjencisë Kombëtare të Krimit (NCA) tha se Mbretëria e Bashkuar është bërë një strehë për shqiptarët e kërkuar në të njëjtën mënyrë si Costa del Sol për të arratisurit britanikë. Mes të arratisurve që u gjetën në Britani është edhe Denis Havalja, i mbiquajtur “Bisha”, për përdhunimin e një vajze 14-vjeçare në Shqipëri në vitin 2016.
Denis Havalja
37-vjeçari u dënua në Shqipëri dhe u dënua me pesë vjet e katër muaj burg, por u arratis dhe u arratis në Britani pasi kreu më pak se dy vjet. Nëse ai do të kthehet për të vuajtur pjesën tjetër të dënimit do të vendoset nga një gjykatës më 18 qershor.
Vrasësi i dyshuar i dyfishtë, Ilirian Zeqaj, 51 vjeç, përballet me ekstradimin nga Britania për herë të dytë, pasi dy herë hyri fshehurazi në Britaninë e Madhe dhe madje mori nënshtetësinë me një emër të rremë.
Zeqaj dyshohet se qëlloi dy burra në fshatin e Cakranit në vitin 1999, por arriti në MB pasi hipi në pjesën e pasme të një kamioni pesë muaj më vonë dhe kërkoi azil me emrin Klemend Zeqaj pasi kishte gënjyer zyrtarët dhe u paraqit si një refugjat kosovar. Pavarësisht se ishte një nga të arratisurit më të kërkuar në Shqipëri, atij iu dha leja e përhershme për të qëndruar në vitin 2005 dhe shtetësia britanike vitin e ardhshëm.
Ai ka tre fëmijë, duke përfshirë një vajzë që studion për inxhinieri kimike në Universitetin e Kembrixhit, por Gjykata e Lartë e Shqipërisë ka kërkuar kthimin e tij. Fati i Zeqajt, i cili jeton në Hanëell, në veriperëndim të Londrës, është në duart e Sekretarit të Brendshëm pasi një gjykatës i qarkut miratoi ekstradimin në prill. Zeqaj, i cili drejton një kompani montimi banjosh, ka në plan të apelojë vendimin në Gjykatën e Lartë.
Daily Mail në artikullin e saj ka cituar edhe një shprehje të Ervin Karamuços ku shprehet se “Britania është bërë një “Costa del Sol”.
“Profesori i Kriminologjisë në Universitetin Shtetëror të Tiranës, Ervin Karamuco, tha se Britania është bërë ‘Costa del Sol’ për të arratisurit shqiptarë, për shkak të rrjeteve kriminale që ekzistojnë tashmë këtu”, shkruan Daily Mail.
Midis atyre të ekstraduar tashmë në një vend të BE-së është Algert Datja, 33 vjeç, i cili u kthye në Itali në prill për t’u përballur me akuzat për vrasje, lëndime të rënda trupore dhe grabitje me armë.
Bashkëkombësi i tij, Alfred Krrashi, 21 vjeç, do të kthehet në Francë për trafik të dyshuar droge pasi ekstradimi u miratua në prill.
Ish-kreu i Kërcënimit dhe Inteligjencës së NCA-së për drogën, Tony Saggers, tha se shumë shqiptarë u bënë kontrabandë të aftë nga nevoja nën regjimin hash-komunist që zgjati deri në fillim të viteve 1990.
Kriza e Kosovës e viteve 1990 dhe gatishmëria e Britanisë për të pranuar refugjatë nga shteti i goditur ballkanik u shfrytëzua më pas nga mijëra shqiptarë që pretendonin në mënyrë të rreme se ishin kosovarë që iknin nga konflikti, shtoi ai.
“Dhe nëse ata nuk do të kryenin krime, shumica kanë mbetur në Britani të pazbuluar dhe pa çështje të dukshme,” tha ai.
Megjithatë, njerëzit i ndjekin njerëzit, kështu që këto komunitete satelitore të viteve 1990 vazhduan të rriteshin ndërsa më shumë shqiptarë iu bashkuan miqve dhe familjes.
Këto komunitete janë më pas të shfrytëzueshme nga grupet shqiptare të krimit të organizuar për të siguruar mbulim të përsosur për të operuar në MB për të kontrolluar tregjet e kokainës, për të krijuar dhe mirëmbajtur zona të kultivimit të kanabisit dhe për të kontrabanduar edhe më shumë njerëz; duke investuar edhe në infrastrukturën tonë për të legjitimuar më shumë pamjen e të qenit këtu.
Disa emigrantë shqiptarë do të mbërrijnë për t’u bashkuar me miqtë dhe familjet ekzistuese, të tjerë si punëtorë brenda aktiviteteve të paligjshme, ose të dyja. Pra, për shkak se kaq shumë njerëz shfrytëzuan krizën e refugjatëve kosovarë dhe ishin në gjendje të vendoseshin këtu kur normalisht nuk do të ishin në gjendje, ne kemi krijuar një mjedis të ngjashëm me jugun e Spanjës ku kriminelëve tanë u sigurohet mbulim i paqëllimshëm nga britanikët më të gjerë.