Çmimet e naftës rriten dhe tregjet e aksioneve ‘rrëzohen’ pas sulmit të Izraelit

Sulmet ushtarake të Izraelit kundër Iranit tronditën tregjet globale, ndërsa çmimet e naftës u rritën dhe aksionet ranë për shkak të shqetësimeve se sulmet mund të nxisin një konflikt më të gjerë në Lindjen e Mesme që do të prishte furnizimet me energji në botë dhe do të nxiste inflacionin.

Çmimet e naftës së papërpunuar Brent, referenca ndërkombëtare, u rritën me gati 9 përqind në gati 78 dollarë për fuçi.

Tregjet e aksioneve ranë gjerësisht në të gjithë Azinë të premten, me Indeksin Nikkei 225 në Japoni që ra me 1.2 përqind. Tregtia në tregjet e ardhshme S&P 500 tregoi se aksionet amerikane mund të bien me 1.5 përqind kur të hapen në Nju Jork. Investitorët që kërkojnë vende më pak të rrezikshme për të investuar paratë e tyre rritën çmimin e arit, dhe rendimentet e bonove 10-vjeçare të Thesarit të SHBA-së, të cilat lëvizin në mënyrë të kundërt me çmimet, ishin më të ulëta.

Eksportet e Iranit kanë mbetur prapa në vitet e fundit pasi sanksionet ndërkombëtare kanë kufizuar aftësinë e tij për të modernizuar teknologjinë e nxjerrjes dhe transportit të naftës.

Por dërgesat e Iranit kanë filluar të rimëkëmben vitin e kaluar për shkak të kërkesës së fortë nga Kina, e cila do të detyrohej të blinte naftë diku tjetër nëse një konflikt më i gjerë do të ndërpriste furnizimet iraniane. Kina ka një rezervë të madhe strategjike nafte, të akumuluar përmes më shumë se një dekade blerjesh, që mund ta ndihmojë atë të përballojë javë të tëra ndërprerjesh të importeve.

Irani mban një pozicion strategjik në anën veriore të Ngushticës së Hormuzit, në dalje të Gjirit Persik. Kjo do të thotë që Irani mund të bllokojë eksportet e naftës dhe gazit natyror nga prodhuesit e tjerë të naftës në Lindjen e Mesme në hakmarrje për sulmin izraelit. Rreth një e treta e dërgesave të naftës në botë me transport detar kalojnë nëpër ngushticë.