Bezos martohet, bota zemërohet! Kur pasuria nuk është më thjesht çështje banke!

Dasma luksoze e Jeff Bezos, themeluesit të Amazon dhe një prej njerëzve më të pasur në planet, ka rikthyer në qendër të debatit pyetjen që ndan opinionin publik: a është moralisht e pranueshme të jesh super i pasur në një botë me kaq shumë pabarazi?

Një studim i ri i publikuar në revistën PNAS Nexus ka analizuar pikërisht këtë temë, duke anketuar mbi 4,300 persona në 20 vende të ndryshme. Të pyetur nëse “të kesh shumë para” është diçka e gabuar moralisht, pjesëmarrësit dhanë përgjigje të ndryshme, të ndikuara nga kultura, gjendja ekonomike dhe bindjet politike.

Sipas rezultateve:
• Vendet me më shumë mosmiratim ndaj pasurisë ekstreme ishin Rusia, Zvicra dhe Irlanda.
• Më pak kritikë ndaj super të pasurve u treguan Peruja, Meksika dhe Argjentina.
• Në shoqëritë më të pasura dhe më të barabarta, njerëzit shfaqin më shumë ndjeshmëri ndaj abuzimeve që sjell pasuria e tepërt, si evazioni fiskal apo ndikimi i padrejtë në politikë.

Në aspektin individual, ata që besojnë në meritokraci dhe shpërblim sipas përpjekjes, janë më të prirur të justifikojnë pasurinë ekstreme. Ndërsa të rinjtë, në përgjithësi, janë më kritikë ndaj miliarderëve, duke treguar një prirje të brezave të rinj për drejtësi sociale dhe shpërndarje të barabartë të burimeve.

Ndërkohë, dasma marramendëse e Bezos – e përfolur për shpenzimet kolosale dhe izolimin e një qyteti të tërë për ceremoni – ka nxitur edhe më shumë polemika dhe reflektim publik mbi këtë temë.

A është e pamoralshme të kesh miliarda ndërsa të tjerët mezi mbijetojnë? Studimi nuk jep një përgjigje të prerë, por tregon se perceptimi ndaj pasurisë ekstreme varet shumë nga vendi ku jeton, bindjet që ke dhe brezi që i përket.

Një gjë është e sigurt: kur një dasmë ndez një debat global, atëherë pasuria nuk është më thjesht çështje bankare – është edhe çështje ndërgjegjeje.