Kush do të jetë Papa i ri?

Pas vdekjes së Papa Françeskut në moshën 88-vjeçare, vëmendja e botës tani është e përqendruar se kush do ta pasojë atë.

Parashikimi se kush mund të bëhet udhëheqësi i ri i 1.2 miliardë katolikëve është jashtëzakonisht i vështirë. Në teori, çdo mashkull katolik i pagëzuar mund të bëhet Papë.

E në realitet, Papa i ri ka shumë të ngjarë të zgjidhet nga kardinalët që do të mblidhen në Sistine Chapel në Vatikan në një zgjedhje të fshehtë të njohur si një konklavë. Kur Benedikti XVI dha dorëheqjen në vitin 2013, pothuajse asnjë analist i Vatikanit nuk parashikoi që Jorge Mario Bergoglio i Argjentinës do të zgjidhej Papë. Këtë herë, nuk ka një favorit të qartë, gjë që e bën edhe më të vështirë të gjithë procesin e hamendësimeve.

Brenda mureve të Vatikanit, emrat e kardinalëve të mundshëm tashmë po qarkullojnë si kandidatë të mundshëm për papatin. Bëhet e ditur se Papa i ri zgjidhet nga organi më i lartë i zyrtarëve të Kishës Katolike, i njohur si Kolegji i Kardinalëve. Të gjithë janë meshkuj, të emëruar drejtpërdrejt nga Papa dhe zakonisht shugurohen peshkopë. Kisha Katolike aktualisht ka 252 kardinalë, 138 prej të cilëve kanë të drejtën e votës në zgjedhjen e një Pape të ri. Pjesa tjetër janë mbi 80 vjeç dhe nuk mund të votojnë, por mund të marrin pjesë në diskutime se kush duhet të zgjidhet.

Cilët janë kandidatët e mundshëm?

Peter Erdo

Në mesin e kandidatëve spikat Peter Erdo, kardinal hungarez dhe kryepeshkop i Ostrogoda-Budapestit. Erdo është kandidati kryesor për krahun konservator të kishës.

“Njerëzit e respektojnë atë sepse ai ka njohuri të shkëlqyera të ligjit të kishës”, tha Edward Pentin, ekspert i Vatikanit dhe autor i The Next Pope: The Leading Cardinal Candidates.

Luis Antonio Tagle

Për liberalët brenda Kishës Katolike, bie në sy veçanërisht emri i kardinalit Luis Antonio Tagle.

I quajtur Françesku aziatik për shpirtin e tij të gëzuar dhe pikëpamjet progresive, Tagle vjen nga Filipinet dhe nëse zgjidhet, do të ishte Papa i parë aziatik në histori. Në Filipine, ku jetoi për rreth 20 vjet, dhoma e tij nuk kishte as kondicioner, as televizor. Edhe kur u bë peshkop, ai refuzoi të përdorte një veturë zyrtare dhe shkoi në punë me autobus.

“Pesë apo gjashtë vjet më parë ai ishte i preferuari i Papa Françeskut për të qenë pasuesi i tij. Ai është një kandidat mjaft i fortë. Dhe ai është ende relativisht i ri”, tha Edward Pentin.

Por rinia e tij mund të ishte një pengesë. Kardinalët shpesh janë të kujdesshëm në lidhje me zgjedhjen e një Pape më të ri, pasi pontifikati i tij mund të zgjasë për dekada, duke zvogëluar shanset që të tjerët të zgjidhen një ditë. Pietro Parolin, Sekretari aktual i Shtetit i Vatikanit, konsiderohet gjithashtu një kandidat kryesor për Papën e ri. Reputacioni i tij është rritur veçanërisht gjatë luftës në Ukrainë, kur Vatikani është paraqitur si një ndërmjetës i ndershëm që një ditë mund të ndërmjetësojë me Moskën për t’i dhënë fund konfliktit.

“Ai është një diplomat shumë i aftë”, tha Thomas Reese, prift katolik amerikan dhe autor i Inside the Vatican.

“Ai ishte mjeshtër strategu pas diplomacisë ndërkombëtare të Papa Françeskut. Ai nuk bën gabime”, shtoi Reese.

Por reputacioni i tij është dëmtuar nga një skandal i pronave të paluajtshme, në të cilin Vatikani humbi miliona euro për blerjen e gabuar të ish-magazinës Harrods në Londër.

“Pyetja do të jetë nëse ai ishte i paaftë apo nëse ua delegoi përgjegjësinë vartësve. Në çdo rast, diçka shkoi keq dhe ai ishte në krye. Gjyqi është ende në vazhdim dhe mund të hedhë hije mbi pontifikatin e tij”, vazhdoi Reese.

Kandidatët e tjerë

Një tjetër kandidat nga krahu liberal i Kishës është kardinali Jose Tolentino Calaça de Mendonça, i cili vjen nga ishulli portugez i Madeira. Papa Françesku e ka emëruar atë në krye të departamentit të kulturës dhe arsimit të Vatikanit.

Kardinali Matteo Zuppi, kryepeshkopi i Bolonjës, është një tjetër italian në garë. Ai konsiderohet përparimtar dhe i afërt me Papa Françeskun. Brenda Evropës, kardinali Mario Grech i Maltës, sekretar i përgjithshëm i Sinodit të Ipeshkvijve, konsiderohet një kandidat serioz për kreun e Kishës Katolike.

Ai njihet si një person i afërt me Papa Françeskun, por me pikëpamje në thelb konservatore. Jashtë Evropës, një nga emrat më të përmendur është kardinali Peter Turkson i Ganës.

Ai ishte një këshilltar kryesor i Papa Françeskut për tema të tilla si ndryshimi i klimës dhe drejtësia sociale. Nëse zgjidhet nga kolegët e tij kardinalë, ai do të ishte Papa i parë me ngjyrë afrikane në histori. Një tjetër kardinal afrikan i përmendur është Robert Sarah nga Guinea. Ai është i njohur për kritikat e tij ndaj ideologjisë gjinore dhe dënimin e radikalizmit islamik.

Ndryshe, që kur Papa Françesku u zgjodh në vitin 2013, ai ka emëruar afërsisht dy të tretat e kardinalëve që sot kanë të drejtën e votës në konklavë.

“Pothuajse gjysma e kardinalëve të sotëm vijnë nga jugu global. Shqetësimet e tyre janë të ndryshme nga ato në Evropë dhe SHBA. Ata janë të preokupuar me ngrohjen globale, varfërinë, luftërat civile dhe korrupsionin qeveritar”, tha Reese.

“Kjo është e gjitha politika lokale. Çdo kardinal dëshiron të dijë se si do të perceptohet Papa i ardhshëm në vendin e tij. A është dikush që do të më dëgjojë mua, që flet gjuhën time? Ata mund të zgjedhin një Papë nga jugu global”, shtoi ai.

Sipas rregullave të Vatikanit, kardinalët duhet të arrijnë një shumicë prej dy të tretash për të zgjedhur një Papë të ri.

Deri më tani, nuk ka asnjë favorit të qartë. Procesi është aq i paparashikueshëm dhe i mbyllur sa është e vështirë të parashikohet diçka